فصل هفتم: در فضيلت سخا و جود و مذمّت بخل‌

سخا خلقى است شريف و خصلتى است محمود كه موجب ثواب بسيار است. رويها به جانب سخا گردد و گردنها ذليل او شود و جبّاران خاضع او شوند و آزادان بنده او گردند و دشمنان دوست گردند و دوستان بسيار شوند و محمدت و ثنا بر او بسيار شود.

از او نام نيكو و ذكر جميل باقى ماند و به آن، مالك نزديك و دور توان شد و سرورى در همه‌جا توان به هم رسانيد. و اين خصلت به واجبات و ضروريّات بيشتر ماند كه به مستحبّات و مكملات، چه بسيار ديده شده كه كافرى از مسلمانان احسان و بذل مال ديده، به سبب آن احسان يا طمع مال مسلمان شده و بر دين حقّ اسلام مستقرّ شده، و بسيار بوده كه مسلمانى به بلاد كفر رفته و به سبب احسان كافران يا طمع بذل مال به دين كفّار درآمده، چه بس عظيم است قدر امرى كه به سبب آن تغيير دين و ملّت دهند و چون پادشاهان را به ميل دلها و صرف روها و خضوع‌كردنها و بسيارى اعوان و انصار و بنده ساختن احرار و نصرت اوليا و استمالت اعدا بيش از همه‌كس حاجت است، و اقوى سببى جهت امور مذكوره سخاست. پس، ملوك را به سخا حاجت بيش از همه‌كس خواهد بود و در احاديث ذكر فضل سخا بسيار است.

از حضرت رسول صلّى اللّه عليه و اله منقول است كه فرموده: «السّخى محبّب فى السّموات محبّب فى الارض خلق من طينة عذبة و خلق ماء عينيه من ماء الكوثر و البخيل مبغض فى السّموات مبغض فى الارض خلق من طينة عذبه و خلق ماء عينيه من ماء العوسج.»[1] يعنى:

«سخى محبوب است در آسمانها، محبوب است در زمين، آفريده شده از طينت عذبه‌اى، و آفريده شده آب چشمهاى او از آب كوثر. و بخيل مبغض است در آسمانها و مبغض است در زمين، آفريده شده از طينتى شور، و آفريده شده آب چشمهاى او از آب عوسج كه بغايت بد و ناخوش است.»

و حضرت امام موسى كاظم 7 فرموده كه، «سخىّ خوش‌خلق در حفظ خداست. او را نمى‌گذارد تا آنكه او را داخل بهشت مى‌سازد. و مبعوث نساخت خداى عز و جلّ هيچ‌

[1] - الكافى: ج 4، ص 39.