فصل دوم: در شكر

قال اللّه تعالى: وَ سَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ‌[1] خداى عز و جلّ در قرآن مجيد مى‌فرمايد كه، «زود باشد كه ما جزا دهيم شكركنندگان را.» و مى‌فرمايد: لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ[2] يعنى: «اگر شكر نعمت من به‌جا آوريد، هر آيينه نعمت را جهت شما زياد مى‌كنم؛ و اگر كافر نعمتى كنيد و كفران ورزيد، پس، به درستى كه عذاب من سخت است.» كمال مبالغه در مراعات حقّ شكر شده كه از ترك آن به كفر تعبير شده و در موضعى ديگر از قرآن شكر را مقرون به ذكر داشته و فرموده: فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوا لِي وَ لا تَكْفُرُونِ‌[3] يعنى: «ياد كنيد مرا تا ياد كنم شما را.» يعنى، با شما عمل ياد دارندگان كنم از تفقّد و احسان و تفضّل، و «شكر كنيد مرا و كافر مشويد.»

و نيز در جاى ديگر فرموده: ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ‌[4] يعنى: «نمى‌كند خداى عز و جلّ عذاب شما، اگر شكر كرده‌ايد و ايمان آورده [ايد][5] و از حضرت رسول صلّى اللّه عليه و اله منقول است كه، «الطّاعم الشاكر له من الاجر كاجر الصّايم المحتسب و المعافى الشاكر له من الاجر كاجر المبتلى الصّابر و المعطى الشاكر له من الاجر كاجر المحروم القانع» يعنى: «كسى كه چيزى خورد و شكر به‌جا آورد. اجر و ثواب او مثل اجر و ثواب روزه‌دارى است كه طالب اجر از خدا باشد و كسى كه به عافيت باشد و شكر كند و اجر او مانند اجر مبتلايى است كه صابر باشد و كسى كه به او عطا شده باشد و شاكر باشد، اجر او مثل اجر محرومى است كه قانع باشد.»

و از حضرت امام جعفر صادق 7 منقول است كه، مكتوب است در تورات كه، «اشكر من انعم عليك و انعم على من شكرك فانّه لا زوال للنّعماء مع الشّكر و لا بقاء لها

[1] - آل عمران: 145.

[2] - ابراهيم: 7.

[3] - بقره: 152.

[4] - نساء: 147.

[5] - اضافه از نسخه مر است.