باشد، حكومت مى‌كرده است.

بديهى است تشكيل اجتماع و وجود قوانين و مقرّرات مبتنى بر عدالت، تنها تأمين كننده‌هاى اراده نخستين آدميان در مقابله با سختيهاى زيستى و كسب رفاه و آسودگى قلمداد نمى‌شدند، بلكه به تشكيل حكومتى كه با به كار بردن قدرت، حافظ و مجرى قوانين و مقررات باشد نياز بوده است.[1]

با گذشت زمان و تبدّل اعصار، و پيچيده شدن نظام جوامع و پيدايش نيازهاى جديد به ويژه با ظهور شهرنشينى، برخى جامعه‌ها داراى ساخت سياسى مشخّصى گرديدند كه حسب شرايط و نياز آنها، نوع حكومت، دولت، هيئت حاكمه، مؤسسات اجتماعى و ... در ميانشان متفاوت بوده است.

با اين اوصاف، مى‌توان به ديرينه بودن عقايد سياسى نزد انسانها اذعان داشت و نتيجه گرفت كه تاريخ انديشه سياسى به قدمت‌نژاد بشر است، و نخستين فردى كه كلمه‌اى مانند «انسان نبايد ...» را به زبان راند، اولين انديشمند سياسى است.[2] مايه‌هاى انديشه سياسى انسان را گرايش وى به نيل به سعادت و پرهيز از شقاوت براساس فطرت پاك، و يا تمايل به برترى‌جويى و دست‌اندازى به حقوق همنوعان در طىّ زندگى اجتماعى براى تنظيم و تعيين مرزهاى ارتباطاتى وى با ديگران جهت كسب منافع، مطابق عدالت و يا فزونخواهى، تشكيل مى‌داده است، و به‌ويژه تلاش انسان فزونخواه و برترى‌جوى براى تضمين اراده خود در جهت تشكيل و يا به دست گرفتن قدرت و حفظ آن بوده است.

تمام كوششهايى كه به انگيزه اصلاح در جوامع به عمل آمده مصروف برطرف ساختن احتياجات مادّى و تأمين منافع و مصالح دنيوى نگشته است. مسائلى همچون فضيلت، سعادت، عدالت، تزكيه نفس از رذايل اخلاقى در اركان و شالوده بسيارى از انديشه‌ورزان مباحث سياسى، به صورتى آرمانخواهانه، مورد بررسى قرار گرفته است.

دعوت و تعليمات پيامبران الهى در همين راستا قابل درك است كه تأمين همه‌جانبه‌

[1] - حكومت دينى در روش فلاسفه و متكلمان شيعى، ص 1؛ حكومت اسلامى، صص 26 و 27.

[2] - اشتراوس، ص 5.