مى‌پوشاند خداى عز و جلّ از او گناهان را و مى‌بخشايد و داخل مى‌سازد او را به باغهايى كه جارى مى‌شود از زير آنها نهرها، كه مخلّد خواهند بود در آن هميشه، و آن است فوز عظيم.»

و خداى عز و جلّ مى‌فرمايد: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى‌ تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ‌[1] يعنى: «اى كسانى‌كه اهل ايمانيد راه نمايم شما را به بازرگانيى كه برهاند شما را از عذاب اليم؟». تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ‌[2] آن تجارت آن است كه ايمان آوريد به خدا و رسول [او]، و مجاهده كنيد در راه خدا با نفس خود و اموال خود، آن بهتر است از براى شما اگر بدانيد.

يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‌[3] يعنى: «چون چنين كرديد، مى‌بخشايد خداى عز و جلّ گناهان شما را و داخل مى‌گرداند شما را در باغهايى كه جارى مى‌شود از زير آنها نهرها و منزلهاى طيّبه در بهشتهاى عدن، و آن فوزى است عظيم.»

بدان‌كه، حقيقت ايمان آن است كه به دل اعتقاد كند و به زبان اقرار كند به اصولى كه به تفصيل ذكر مى‌كنيم. و اين مرتبه‌اى است از مراتب ايمان كه اگر با اين عمل صالح نباشد، آن شخص مؤمن فاسق خواهد بود و اصل درجه اوّل از ايمان خواهد داشت، هر چند ناقص باشد. پس، اگر با توبه از دنيا رفت، البتّه گناهان او مغفور است و اگر [21 ب‌] بى‌توبه از دنيا رفت، امكان آن دارد كه خداى عز و جلّ او را بيامرزد و به عذاب دوزخ معذّب نسازد، و امكان آن دارد كه خداى عز و جلّ او را به دوزخ برده معذّب سازد. امّا بالاخره، چون با ايمان از دنيا رفته به بركت نور ايمان از دوزخ نجات مى‌يابد و به بهشت داخل مى‌شود و مدّت مكث مؤمن فاسق در دوزخ مختلف است، به حسب اختلاف گناهان، بعضى را بيشتر و بعضى را كمتر. اين است مذهب صحيح كه علماى مذهب حقّ به آن رفته‌اند.

امّا، اصولى كه دانستن آن در تحقّق ايمان معتبر است شناختن خداست و شناختن پيغمبر و شناختن حضرات ائمه هدى- سلام اللّه عليهم اجمعين- و اقرار كردن به روز جزا و محشور شدن در روز قيامت و اقرار كردن به جميع آنچه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و اله از

[1] - صف: 10.

[2] - صف: 11.

[3] - صف: 12.