باب دوم در بيان تحصيل حقيقت ايمان و شناخت معبود حقيقى و مقرّبان درگاه احديّت، كه اصل سرچشمه حيات و رستگارى است‌

و در اين باب بيان مراتب و درجات آن به حسب زياده و نقصان مى‌شود.

و در اين باب دو فصل است:

فصل اوّل: در بيان حقيقت ايمان و كيفيت معرفتهايى كه ضرور است در اصل دين.

در باب سابق، بيان آن شد كه وظيفه عاقل آن است كه در اين دنيا تحصيل حيات ابدى نمايد و كوشش جهت چيزى كند كه باعث نجات و رستگارى و ايمنى از عذاب باشد. و اصل و سرچشمه و معدن چيزهايى كه باعث نجات و رستگارى است ايمان است؛ لاجرم، در اين مقام متوجّه شرح ايمان مى‌شويم.

خداى عز و جلّ در قرآن مجيد فرموده:

فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ[1] يعنى: «ايمان آريد به خدا و رسول و نورى و روشنايى كه ما آن را فرستاديم، و مراد از آن نور قرآن است، و خداى عز و جلّ به آنچه شما مى‌كنيد داناست.»

آنگاه مى‌فرمايد: يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُنِ‌[2] يعنى: «ياد كنيد روزى را كه جمع مى‌گرداند خداى عز و جلّ شما را براى روز جمع، يعنى روز قيامت، و آن روز تغابن است.» و تغابن از غبن است؛ يعنى، فوت حظّ و بهره.

وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ يَعْمَلْ صالِحاً يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‌[3] و هركه ايمان آرد به خداى و عمل صالح به‌جا آورد،

[1] - تغابن: 8.

[2] - تغابن: 9.

[3] - تغابن: 9.