جايز است و دعا بجهة هر يك به طريقى كه مذكور شد بفعل آورد و اگر هر سه را در يك دعا شريك سازد هم جايز است مثل آن كه بگويد اللَّهمّ ارحم هؤلاء الأموات.

دوازدهم‌ آن كه چون از نماز فارغ شود پيشنماز در مكان خود ايستد تا تابوت را بردارند.

و امّا

آن سه امر كه مكروهست‌

اوّل‌ نماز بر ميّت در مسجد گذاردن.

دوّم‌ فاتحه‌[1] يا سوره در اين نماز خواندن هر گاه تقيّه نباشد.

سيّم‌ سلام دادن در آخر اين نماز در وقتى كه تقيّه نباشد و بعضى از مجتهدين سلام دادن را در اين نماز مكروه نمى‌دانند و اين نماز را جنب و زن حيض‌دار مى‌توانند گذارد چنانكه در باب طهارت مذكور شد.

مقصد هفتم در نمازى كه بنذر واجب شود يا بعهد يا به سوگند

و شرط نمازى كه بيكى از اين سه امر واجب مى‌شود آنست كه كيفيّت آن مخالف كيفيّت نمازهاى متعارف شرع نباشد پس اگر نذر كند كه پنج ركعت نماز به يك سلام بگذارد يا دو ركعت به چهار ركوع آن نذر باطلست امّا اگر نذر كند كه سه ركعت به يك سلام يا يك ركعت به يك سلام بگذارد در صحّت آن نذر خلافست و اصحّ صحّت است‌[2] و اگر نذر كند كه نماز عيد را يا نماز كسوف را در غير وقت عيد و كسوف بكذارد اولى‌[3] عدم صحّت است و اگر شخصى نماز واجب مثل يكى از نمازهاى يوميّه را نذر كند نذر او صحيح است و وجوب آن مؤكّد مى‌شود پس اگر به جا نياورد كفّاره بر او لازم است و مقدار كفاره در باب نذر مذكور خواهد شد و چون كفّاره دهد گناه مخالفت نذر تخفيف مى‌يابد امّا گناه ترك نماز بحال خود باقيست و به كفّاره دادن تخفيف نمى‌يابد و اگر شخصى نذر دو ركعت از نمازهاى نافله كند بعضى از مجتهدين را مذهب آنست كه واجبست كه در هر ركعت بعد از فاتحه سوره را بخواند هر چند در نافله سوره واجب نيست و اگر شخصى نذر كند كه هر روز دو ركعت نماز گذارد مثلا يك روز عمدا ترك كند نذر او برطرف‌[4] مى‌شود و لازم نيست كه ديگر روز به گذارد امّا كفّاره خلاف نذر لازم است و اگر نذر كند كه سجده به جا آورد نذر او صحيح است امّا اگر نذر كند كه ركوعى يا تكبير احرامى به جا آورد آن نذر باطل است‌

مقصد هشتم در نماز كه به اجاره واجب مى‌شود

هر گاه در ذمّت شخصى نماز واجبى باشد واجبست كه وصيّت كند شخصى را اجاره كنند كه نمازى كه در ذمّت اوست بكذارد و اين وقتيست كه آن شخص پسر نداشته باشد كه اگر پسر دارد قضاى نماز پدر بر اوست چنانچه بعد از اين مذكور خواهد شد و بر پدر واجبست كه پسر را بر آن مطّلع سازد و چون شخصى را بجهت قضاى‌

[1] در جواز خواندن فاتحه با سوره و سلام دادن تامل است صدر دام ظلّه

[2] معلوم نيست پس چنين نذرى را ترك نمايند صدر دام ظلّه

[3] بلكه اقوى صدر دام ظلّه

[4] مطلقا معلوم نيست بلكه تفصيل دارد صدر دام ظلّه