قسم دوم آنكه: وارث و استحقاق مختلف باشد يا يكى از آنها،

پس اگر نصيب ميّت ثانى برورثه ايشان منقسم شود هردو مسأله از مسأله اوّلى منقسم مى‌گردد، مثل آنكه زنى بميرد و شوهرى و چهار خواهر پدرى داشته باشد آنگاه شوهر بميرد و پسرى و دو دختر بگذارد، فريضه اولى‌ هشت است، حصّه شوهر چهار است و برورثه او منقسم مى‌شود و اگر منقسم نشود، پس اگر نسبت ميانه نصيب ميّت ثانى و سهام ورثه او توافق باشد وفق فريضه ثانيه را نه وفق نصيب را در فريضه اولى‌ ضرب مى‌كنند، مثل آنكه كسى بميرد و پدرى و مادرى و پسرى داشته باشد بعد از آن پسر بميرد و از او دو پسر و دو دختر بماند، فريضه اولى‌ شش است، نصيب پسر چهار است، و سهام ورثه او شش، و ميانه سهام ورثه و رؤس ايشان توافق به نصف است سه را در شش ضرب مى‌كنند هجده مى‌شود. و اگر تباين باشد فريضه ثانيه را در اولى ضرب مى‌كنند، چون پدرى و مادرى وپسرى باشد و پسر بميرد و دو پسر و يك دختر از او بماند، فريضه اولى شش است و حصّه پسر چهار است، و سهام ورثه او پنج، و ميانه رؤس و سهام ايشان تباين است، پنج را در شش ضرب بايد كرد سى مى‌شود. و اگر يكى از ميراث‌خوار ميّت ثانى پيش از قسمت بميرد عمل واحد است، و همچنين اگر فرض كثرت تناسخ كنند.

مطلب ششم لواحق ميراث‌

و در آن چهار فصل است:

فصل اوّل: در ميراث جماعتى كه به يك دفعه در دريا غرق شوند يا ديوارى بر سر ايشان افتد

و همه بميرند از يكديگر ميراث مى‌برند به چهار شرط:

شرط اوّل آنكه: هريك مال داشته باشد [1] چه ميراث در مال است، پس اگر در

______________________________
[1]- اگر احدهما مال داشته باشد دون‌ديگرى منتقل‌مى‌شود آن مال به آن شخص عديم المال‌