يازدهم مسح به طاهر:

واين در استنجا ازغايط است كه چون مخرج را به سه سنگ يا به سه‌كلوخ يا به سه‌لته [1] يا غيرآن به شرط آنكه طاهر باشد پاك كنند مخرج طاهر مى‌شود.

دوازدهم تبعيّت‌

[2]: مثل آنكه شخصى مسلمان طفلى را از كافر حربى اسير كند آن طفل به‌تبعيّت آن مسلمان طاهر مى‌شود [3] و همچنين شيره انگور كه چون بجوشد نجس مى‌شود، و چون چهاردانگ‌[1] آن برطرف شود ديگ و چمچه‌[2] و رخت وبدن پزنده آن به تبعيّت آن طاهر مى‌شود [4].

فصل نجاسات يازده چيز است‌

[5]:

اوّل: بول. دوم: غايط

[6] به شرط آن كه اين هردو از حيوانى باشد كه گوشت آن‌

______________________________
[1] يا به سه گوشه يك سنگ و نحو آن. (يزدى)

[2] واز مطهّرات شمرده‌اند استبراء از بول كه مطهّر رطوبت مشتبه است كه بعد از آن خارج شودوجدا شدن غساله‌كه مطهّر رطوبات باقيه درمحلّ‌است وبيرون‌آمدن خون از محلّ ذبح ونحر ونحو آن به‌قدر متعارف كه مطهّر خون باقى‌مانده در جوف است وغايب شدن مسلم كه بدن يا جامه او نجس باشد با احتمال تطهير و با استعمال آن در ما يشترط فيه الطهارة. (يزدى)

[3] خالى از اشكال نيست. (خراسانى)

* طهارت طفل مذكور مشكل است، هرچند مشهور است. (كوهكمره‌اى)

[4] احوط عدم طهارت است به محض تبعيّت. (تويسركانى)

* طاهر شدن رخت و بدن پزنده محلّ اشكال و منع است. (مازندرانى)

[5] اين حصر محلّ تأمّل است، به جهت اين كه مشهور در ميان قدماء از طائفه اثناعشرى- رضوان اللَّه تعالى عليهم- نجاست عرق جنب از حرام است، و همچنين عرق شتر جلّال بلكه بعضى از اصحاب- رضوان اللَّه تعالى عليهم- مطلق جلّال را نجس داشته و احتياط در نجاست جميع اين‌امور است واين‌احتياط در شترجلّال در غايت شدّت‌است. (كوهكمره‌اى)

* بلكه دوازده است و دوازدهم عرق جنب از حرام، و عرق شتر جلّال است، بلكه عرق مطلق حيوان جلّال بنابر احوط. (يزدى)

[6] در نجاست بول و غايط حرام گوشت از طيور اشكال است. (خراسانى)

[1] يعنى 46، دو ثلث.

[2] ملاقه و كفگير و قاشق را گويند.