«لا دينَ لِمُسى‌ءِالظَّنِّ»[1]

بدگمان دين ندارد.

و نيز مى‌فرمايد:

«لا ايمانَ مَعَ سُوءِ الظَّنِّ»[2]

ايمان با بدگمانى همراه نيست.

4- پستى درونى و دورى از اخلاق زيبا و شخصيت انسانى از اسباب سوء ظن است، همان امام مى‌فرمايد:

«سُوءُ الظَّنِّ بِمَنْ لا يَخُونُ مِنَ اللُّؤْمِ»[3]

بدگمانى به كسى كه خيانت نمى ورزد، از پستى است.

واما مسائلى كه در طرف مقابل، سبب بدگمانى مردم را فراهم مى‌سازد عبارت است از:

1- قرارگرفتن درمواضع تهمت: گاهى، بعضى ازافراد خود را در معرض گمانِ بدِ مردم قرار مى‌دهند، يعنى كارهايى مى‌كنند كه هر كسى مشاهده كند، درباره آنان گمان بد مى‌كند. اين كارها از نظر اسلام، مجاز نيست، زيرا در چنين صورتى، انسان با اراده خود، گمان بد ديگران را متوجه خود ساخته و مقدمات آن را فراهم نموده است.

پيامبراكرم (ص) فرمود:

«اتَّقُوا مَواقِعَ التُّهَمِ»[4]

از جاهايى كه موجب بدگمانى مردم به شماست، بپرهيزيد.

[1] - شرح غررالحكم، آمدى، ج 6، ص 358

[2] - شرح غرالحكم، آمدى، ج 6، ص 362

[3] - همان مدرك، ج 4، ص 132

[4] - جامع السعادات، ج 1، ص 318، بيروت