متقابل زن و مرد اشاره شده است؛ خداى تعالى مى‌فرمايد:

«قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‌ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ»[1].

به مؤمنان بگو نگاه‌هاى خود را فرو كاهند و عورتهاى خويش را نگاه دارند، اين براى ايشان بهتر و پاكيزه‌تر است. خداوند به آنچه مى‌كنند آگاه است.

سيد قطب مى‌نويسد: فرو انداختن چشم از سوى مردان، رفتارى روانى و تلاش در جهت چيره شدن بر علاقه به ديدن جلوه‌ها و جاذبه‌هاى چهره‌ها و پيكرهاست، چنان كه نخستين روزنه‌هاى فتنه و گمراهى را مى‌پوشاند و تلاش دارد تا راه را بر تيرهاى مسموم ببندد.

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: «نگاه، تيرى از تيرهاى مسموم شيطان است، و چه بسا نگاهى كه افسوسى دراز مدت را در پى داشته است.»

نيز فرمود: «هركه آن را به خاطر خداى عزوجل، نه به انگيزه ديگر، ترك كند، آرامش و ايمانى به او مى‌بخشد كه طعم آن را مى‌يابد».

«نگاه در پى نگاه، نهال شهوت در دل بيننده مى‌كارد و همين فتنه او را بس».[2]

اما نگه داشتن عورت، پيامد طبيعى فروداشتن نگاه است و گام بعدى همانا اراده محكم و هوشيارى و كنترل اوليه غريزه است. به همين دليل در يك آيه هر دو را يادآور شده، گويا يكى سبب و ديگرى نتيجه آن است، يا آن كه آن دو (حفظ عورت و كنترل نگاه) دو گام پى در پى و نزديك به هم در عالم خيال و عالم واقع هستند.

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «نخستين نگاه به زن بخشوده است، پس با نگاه ديگرى دنبال نكنيد و از فتنه بپرهيزيد».[3]

«ذلك أزكى لكم»؛ يعنى با اين دو كار، پاكيزه خاطرتر خواهند بود و تضمين بيشترى براى آلوده نگشتن به تأثيرات نابجا و ناپاك شهوانى و سرنگون نشدن در دره‌هاى هولناك حيوانى خواهند داشت، و ناموس و حيثيت جامعه و فضاى تنفسى آن پاكيزه‌تر خواهد بود.

[1] . نور/ 30.

[2] . وسائل الشيعه، 20/ 191- 192.

[3] . همان، ص 194.