توضيح آيه «ان ناشئة الليل» آورده است: يعنى قيام الليل. (همان، ص 679) در الواضح چنين آمده است: «قيام الليل بالصلاة». مورد بسيار جالب، خبرى است در تفسير سوره مرسلات بدين مضمون كه ابن ازرق و عطيه نزد ابن‌عباس مى‌آيند و از اختلاف ظاهرى برخى آيات قرآن درباره قيامت كه برخى حاكى از اين است كه در آن روز اجازه سخن گفتن يا عذر تراشى به انسان ها داده نمى‌شود و برخى نمايانگر «اختصام نزد پروردگار» است، سؤال مى‌كنند. ابن‌عباس در پاسخ مى‌گويد: «واى بر تو ابن ازرق، آن روز، روزى طولانى و داراى مواقف فراوان است، كه در برخى مواقف انسان‌ها اجازه سخن گفتن ندارند، آنگاه به آن‌ها اجازه داده مى‌شود ...» (همان، ص 692) همين مضامين بدون اشاره به گفتگوى ابن ازرق با ابن‌عباس در الواضح چنين آمده است:

«هذا يوم لاينطقون» فى بعض المواطن و ينطقون فى بعض المواطن»

ب) مقايسه با تفسير القرآن عبدالله بن وهب بن مسلم (125- 197 ه-. ق)

تفسير ابن وهب كه به تحقيق ميلكوس مورانى در سال 2003 ميلادى به چاپ رسيد، از كهن‌ترين تفاسير مأثور است. مؤلف آن ابو محمد عبدالله بن وهب بن مسلم، از شاگردان مالك بن انس (م 179) و يكى از راويان موطأ در ميان مالكيان مصر است. اين تفسير جزئى از كتاب جامع ابن وهب است كه اجزاى ديگرى نيز در علوم قرآن، كتاب العلم و كتاب الشعر و الغنا دارد. اساس اين چاپ، نسخه‌اى است بسيار كهن كه احتمالًا اواخر قرن سوم نگاشته شده است و ميان ناسخ و مؤلف تنها دو واسطه وجود دارد.[1] (ابن وهب، 2003، ج 1، ص 22) اين تفسير شامل همه آيات قرآن نمى‌شود و برحسب ترتيب سور هم نيست و مؤلف سند روايات را به‌طور كامل مى‌آورد.

از ميان 356 روايت جلد نخست اين تفسير، 42 روايت از ابن‌عباس نقل شده است كه 14 مورد آن با تفسير الواضح دقيقاً همانند است. مثلًا درباره «او لامستم النساء» كه در آيه 43 سوره نساء و آيه 6 سوره مائده آمده است، دو روايت از ابن‌عباس نقل شده كه ملامسه را به جماع معنا كرده است. در الواضح نيز ذيل هر دو آيه چنين آمده است: «او جامعتم النساء»، يا «ساهره»

[1] . عبدالله بن مسرور( م 346) مالك و كاتب نسخه از عيسى بن مسكين( م 295) از سحنون بن سعيد( م 240) از ابن وهب. عبدالله بن وهب، تفسير القرآن، تحقيق: ميكلوس مورانى، دارالغرب الاسلامى، بيروت، 2003،