جيمزهاكس در قاموس كتاب مقدس مى‌نويسد:

در قرون وسطى، سوريان بلاد تاتار را مأجوج مى‌ناميدند، اما عرب‌ها زمينى را كه در ميانه درياى قزوين (خزر) و درياى سياه واقع است، مأجوج مى‌ناميدند. بسيارى، سكيتيان را كه در ايام حزقيال معروف بودند و در مغرب آسيا سكونت داشتند، مأجوج مى‌دانند. آنان در سال 629 پيش از ميلاد، از كوه قاف لشكر كشيده، «ساردس»، پايتخت ليديا را گشودند و در سال 624 پيش از ميلاد بر سياكرس، پادشاه ماد چيره‌شدند.

ازآن پس راه مصر را در پيش گرفتند، اما «پساميتخس» هداياى گرانى به آنان داد و ايشان را بازگرداند. حزقيال آنان را به نهايت مهارت در سواركارى و پرتاب نيزه توصيف مى‌كند و آن‌چه از تواريخ يونانيان معلوم مى‌شود نيز مطابق با اين مطلب است.[1]

هرودوت در اين باره گفتارى دارد كه با سخن حزقيال موافقت دارد.[2] او هم‌چنين درباره اقوامى وحشى كه محل سكونتشان پشت كوه‌هاى قفقاز است، سخن مى‌گويد و آنان را «ماساگت» يا «ماساژت»(Massagetes) يعنى مأجوج ناميده است. هرودوت درباره آنان مى‌گويد: سواركارانى بسيار ماهر و شجاع هستند و برخى آنان را طايفه‌اى از اقوام سكائى (سكيتى) به شمار آورده‌اند[3]؛ همان گونه كه در كلام حزقيال آمده بود.

بنابراين در سخن مورخان آمده است كه قبايلى كه نزد يونيان، «ميكاك» و نزد چينى‌ها، «منكوك» ناميده شده‌اند، همان يأجوج و مأجوجى هستند كه قرآن ياد كرده است.[4]

[1] . قاموس كتاب مقدس، ترجمه و تأليف مسترهاكس، حرف م، ص 775( با اندكى تصرف).

[2] . تاريخ هرودوت، ص 62.

[3] . همان، ص 98.

[4] . مفاهيم جغرافيّة فى القصص القرآنى، ص 313.