- كه از مقام حكمت حضرت حق در عرصه آفرينش و تدبير سرچشمه گرفته است- نگاهى مى‌افكنيم.

مردان يك درجه برتر از زنان‌

«وَ لِلرِّجالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ»

بايد در بررسى اين كه قرآن مردان را يك درجه بر زنان برترى داده است، درنگى كوتاه كرد. آيا اين به معناى كاستن از ارزش زن است؛ يا آن كه مرد از كمالى برخوردار است كه زن از آن بهره ندارد؛ يا آن كه اين سخن، هم‌آهنگى با نهاد و طبيعتى است كه مرد و زن را بر آن سرشته‌اند؟

داده‌هاى آفرينشى و ذاتى مرد با زن تفاوت دارد؛ چنان كه طبيعت زنانه و لطيف زن با طبيعت سخت و زمخت مرد تفاوت دارد. اميرمؤمنان عليه السلام نيز فرمود:

«المرأة ريحانة وليست بقهرمانة»[1]؛ «زن بسان برگ گل است و [سخت تن هم‌چون‌] قهرمان نيست.» نرمى طبع و لطافت خوى زن، او را در برخورد با رويدادها زود رنج مى‌سازد؛ برخلاف مرد كه بردبارتر و پايدارتر است.

بنابراين زن در حقوق و بهره‌هاى انسانى، هم‌سنگ مرد است: «وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ»[2]. اين هم‌سانى در اصل آفرينش است تا براى مرد همسرى از جنس خود او باشد و با هميارى يك‌ديگر، زندگى زناشويى را اداره كنند، پس او نيز از حقوق مشترك برخوردار است و اين، همان همانندى و برابرى است كه عقل آن را مى‌پذيرد و باور دارد.

اما سهم مرد در اين مسير مشترك سنگين‌تر و دشوارتر است؛ افزون بر وظيفه سرپرستى و رسيدگى كه بار او را در چرخه زندگى سنگين‌تر مى‌كند. اين، همان چيزى است كه موجب تفاوت در حقوق زناشويى و يك درجه امتياز براى مرد

[1] . نهج البلاغه، نامه 31، ص 405.

[2] . بقره، 228.