تدوين، ثبت و ضبط شده است و نبايد كار اين دو گروه را به حساب محققان و اهل نظر از اهل سنت و شيعه گذاشت. اكنون برخى از اين روايات را در ذيل مى‌آوريم:

1. آيه رجم: در قرآن، حكم به رجم نيامده است. فقط به جلد (تازيانه زدن زانى و زانيه) اشاره شده است؛ بنابراين رجم زانى و زانيه در شرايط خاصى‌[1] در سنت وارد شده و مورد اجماع امّت است؛ ولى عمر بن الخطاب گمان مى‌كرد كه در قرآن آيه رجم وجود داشته و اين آيه موقع جمع‌آورى قرآن از قلم افتاده است، لذا همواره مى‌كوشيد درج آن را به صحابه بپذيراند. به‌طورى‌كه قبلا ذكر شد هنگام جمع قرآن به وسيله زيد بن ثابت، عمر خواست نظر خود را به جمع بقبولاند و عبارت «الشيخ و الشيخة إذا زنيا فارجموهما البتة نكالا من اللّه و اللّه عزيز حكيم؛ پيرمرد و پيرزنى اگر زنا كردند آنان را سنگسار كنيد. عقوبتى است از جانب خدا و خدا عزيز و حكيم است» را به عنوان آيه در قرآن قرار دهد. به طور معمول از وى شاهد طلبيدند او نتوانست شاهد بياورد، لذا پذيرفته نشد؛ ولى عمر پيوسته در اين انديشه بود كه بر مردم عرضه كند و به گمان خود حجّت را بر مردم تمام كند. در آخرين روزهاى حيات خود، بالاى منبر تأكيد نمود: «اى مردم! مبادا روز قيامت بگوييد عمر به ما نگفت. خدايا شاهد باش كه گفتم و عرضه كردم ولى كسى آن را نپذيرفت»[2].

ظاهرا، عمر حديثى را با آيه قرآن اشتباه گرفته است؛ زيرا زيد بن ثابت مى‌گويد شنيدم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «شيخ و شيخه اگر زنا كردند آنان را سنگسار كنيد».

ممكن است عمر نيز آن را از پيامبر شنيده است و گمان كرده آيه قرآنى است كه پيامبر تلاوت مى‌فرمايد.

2. آيه رغبت: عمر، گمان داشت كه در قرآن آيه‌اى با اين نام وجود داشته و ساقط شده است. او مى‌گفت يكى از آياتى كه در قرآن مى‌خوانديم اين آيه بود: «أن لا ترغبوا عن آبائكم فإنّه كفر بكم أن ترغبوا عن آبائكم»[3] محتمل است عبارت‌

[1] زناكار اگر دسترسى به حلال داشته و راه حرام پيموده، سنگسار مى‌شود وگرنه تازيانه مى‌خورد.

[2] ر. ك: صحيح بخارى، ج 8، ص 211- 208. صحيح مسلم؛ ج 4، ص 167 و ج 5، ص 116. مسند احمد، ج 1، ص 23 و ج 5، ص 132 و 183. ابو داود( حدود 23). ترمذى( حدود 7). ابن ماجه( حدود 9).

دارمى( حدود 16). موطأ( حدود 10). تمامى كتب صحاح اهل سنت حديث آيه رجم را آورده‌اند.

[3] صحيح بخارى، ج 8، ص 211- 208. صحيح مسلم، ج 4، ص 167 و ج 5، ص 116.