responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 290

دانشمندان و امامان و پيامبر گرامى صلّى اللّه عليه و آله تماما از محتواى آن آگاهى نداشته باشند، حتما مقام حكمت الهى زير سؤال مى‌رود. چگونه است كتابى كه به عنوان هدايت بشريت براى ابديّت نازل گرديده، مواضع ابهامى داشته باشد كه هيچ‌كس، حتى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله به كشف آن دسترسى نداشته باشد؟! قطعا اين فرضيه محالى است و از ديدگاه حكمت بارى تعالى كاملا به دور است.

علامه طباطبايى در رابطه با آيه، چنين گويد:

«ظاهر كلام آن است كه جمله «و الرّاسخون فى العلم يقولون ...» استينافيّه باشد، سخن از سر گرفته شده عطف به ما سبق نباشد، زيرا اين جمله، عدل جمله‌ «فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ...»[1] است و تقدير كلام چنين است: «أمّا الذين فى قلوبهم زيغ فيتّبعون ما تشابه ... و اما الراسخون فى العلم فيقولون آمنا به ...» كه فرق ميان دو گروه در اين است: گروه نخست با سوء نيت به سوى آيات متشابهه مى‌روند، ولى گروه دوم با خلوص نيّت و قلبى پاك و سليم، در مقابل آيات متشابهه سر تسليم فرودمى‌آورند.

علاوه، اگر «واو» عاطفه بود، و لازمه‌اش آن بود كه راسخون فى العلم تأويل آيات متشابهه را بدانند، هرآينه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرد شاخص اين گروه بود و مى‌بايست او را جدا ذكر مى‌كرد و اين‌گونه مى‌گفت: «و ما يعلم تأويله الا اللّه و الرسول و الراسخون فى العلم ...» زيرا تشريف مقام رسالت چنين اقتضايى را دارد، چنانچه در موارد بسيارى اين جداسازى انجام شده؛ مانند «آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ»[2] و «هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا»[3] و ديگر آياتى از اين قبيل ...

پس ظاهر آيه، آن است كه علم به تأويل، به خدا اختصاص دارد اگرچه منافاتى ندارد كه با دليلى ديگر استثنايى بر آن وارد گردد. چنانچه آيات اختصاص علم غيب به خدا با آيه‌ «عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى‌ غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى‌ مِنْ رَسُولٍ»[4] استثناء خورده است.

لذا آن آيه تنها يك بعد از شئون راسخون فى العلم را بيان نموده، كه همان سر تسليم فرودآوردن در مقابل چنين آيات و متزلزل نگرديدن در مقابل شبهات است.


[1] آل عمران 3: 7.

[2] بقره 2: 285.

[3] آل عمران 3: 68.

[4] جنّ 72: 27- 26.

نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 290
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست