نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 29
روحى آفريد سپس فرشتهاى را
دستور داد تا روح را در آفريده بدمد». انسان از ديدگاه قرآن، آفريدهاى است كه از
جسم و روح به وجود آمده است، ابتدا كالبدى آفريده شده و سپس روان جاويد در آن
دميده شده است.
از
ديدگاه فلسفه، انسان يك موجود مادّى محض نيست. يعنى انسان به همين پديده جسمانى كه
از گوشت و پوست و استخوان و عضلات تشكيل يافته است منحصر نمىشود. بلكه وجودى
والاتر دارد كه او را در مرتبهاى فراتر از جهان مادّه قرار مىدهد، و از چارچوب
جسمانى محض خارج مىكند[1].
بر
اساس توضيحات فوق، انسان در وجود خود داراى دو جنبه است: جنبه جسمانى و روحانى. پس
عجيب نيست كه احيانا با عالم ماوراى مادّه ارتباط برقرار كند. زيرا چنين ارتباطى
مربوط به جنبه روحى و باطنى اوست، كه ارتباطى پوشيده است، و همين امر پديده وحى را
تشكيل مىدهد.
وحى
يك پديده روحانى است و در افرادى يافت مىشود كه داراى خصايص روحى والا هستند. اين
خصايص در وجود آنها صلاحيت ارتباط با عالم بالا را به وجود مىآورد. لذا مكاشفاتى
در باطن براى آنها رخ مىدهد، يا مطالبى به آنان الهام مىشود، كه از خارج
وجودشان نشأت گرفته است. اين الهامات و مطالب از خارج بر آنان القا مىشود نه اين
كه از داخل ضمير آنان بر ايشان جلوهگر شود، چنانكه منكران وحى تصور كردهاند.
بنابراين
وحى يك پديده فكرى يا انعكاس حالت درونى نيست كه براى پيامبران رخ داده باشد، بلكه
يك القاى روحانى است كه از عالم بالا انجام گرفته است. منتها در اين ميان چيزى كه
ما نمىتوانيم آن را درك كنيم، اگر چه يك واقعيّت بوده و ايمانى استوار بدان
داريم، چگونگى برقرارى اين ارتباط روحانى است. ما وقتى تلاش مىكنيم آن را درك
كنيم، مىخواهيم با معيارهاى مادّى كيفيت اين ارتباط را دريابيم. يا موقعى كه
مىخواهيم آن را توصيف كنيم، با الفاظ و كلماتى اين ارتباط را
[1] براى توضيح و تفصيل بيشتر رجوع كنيد به: صدر الدين
شيرازى؛ اسفار اربعه؛ فصل 2، ص 52- 28. فخر الدين رازى؛ مفاتيح الغيب( تفسير كبير)؛
ج 21، ص 43- 15. ذيل آيه و يسألونك عن الروح ... محمد حسين طباطبايى؛ الميزان؛ ج
1، ص 369- 365 و ج 10، ص 118.
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 29