و همچنين است در قول خداى منّان:

وَ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ والٍ‌ و: وَ يُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ‌[1].

گاهى گفته شده كه در صورت اطلاق قافيه‌هاى مقيّد (سكون وقفى) حركات آنها بايد توافق داشته باشد. و همچنين است در سجعى كه مبنى بر سكون اواخر جمله باشد.

«بدر الدين زركشى» گفته است: قول صحيح اين است كه اين شرط نيست و جزء عيوب هم به شمار نمى‌رود، نه در قوافى و نه در اسجاع. وقتى در قوافى و اسجاع عيب محسوب نگردد، پس در فواصل به طريق اولى عيب محسوب نمى‌شود[2].

تضمين و ايطاء

در فواصل قرآن كريم، تضمين و ايطاء بسيار فراوان آمده است؛ زيرا آن دو، در نثر هرگز عيب به شمار نمى‌روند گرچه در نظم، عيب به شمار مى‌روند.

«تضمين» عبارت است از آنكه ما بعد فاصله متعلق به آن بوده باشد؛ مانند قول خداى تعالى:

وَ إِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِمْ مُصْبِحِينَ وَ بِاللَّيْلِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ‌[3].

[1] رعد: 11- 12( كه در آيه اوّلى در« بماء منهمر» مجرور و فاصله بعدى« قد قدر» و فاصله بعدى« و دسر» هست و در آيه بعدى« من وال» مجرور و« الثقال» مفتوح و بدون تنوين است).

[2] البرهان فى علوم القرآن، تأليف بدر الدين زركشى، ج 1، ص 71.

[3] صافات: 136 همان گونه كه ملاحظه شد،« و بالليل» بعد از فاصل و در عين حال وابسته و متعلق بدان است؛ زيرا كه« بالليل»، عطف به مصبحين و مصبحين حال از ضمير« لتمرّون مى‌باشد پس« بالليل» نيز محلا منصوب و حال از فاعل لتمرّون است.