responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تناسب آيات نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 76

جايز است، در فواصل آيات نيز جايز است اما بر خلاف قافيه‌هاى قصائد[1] كه اين نوع انتقال در آن جايز نيست.

از همين‌جاست كه مى‌بينى در فواصل آيه‌هاى 72 و 73 از سوره «آل عمران» و همچنين در فواصل آيه‌هاى 194 و 195 اين سوره و همچنين در آيه‌هاى 2 و 3 از سوره «الطارق» از نوعى به نوع ديگر منتقل شده و هيچ‌گونه عيب و قبحى هم بدان مترتب نشده است؛ مثل:

لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ‌ با واسِعٌ عَلِيمٌ‌[2].

لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ با حُسْنُ الثَّوابِ‌[3].

الطَّارِقِ‌ با النَّجْمُ الثَّاقِبُ‌[4].

اصل و قاعده اوّلى در مورد فواصل در آيات و [قرينه متجرده‌[5] در] سجع آن است كه با هم مساوى باشند[6] و از همين جهت در شمارش آيات قرآن كريم:

وَ يَأْتِ بِآخَرِينَ‌ را از قول خداى تبارك و تعالى:


[1] قصيده در اشعار از هفت ياده شعر به بالاست و جمع آن قصيد و قصائد مى‌آيد.( منجد الطلاب، مادّه قصد).

[2] آل عمران: 72 و 73.

[3] آل عمران: 194 و 195.

[4] طارق: 2 و 3.

[5] منظور از« قافيه متجرده» آن است كه: قبل از« روىّ» آن، نه« ردف» باشد و نه« تأسيس».

و مراد از« ردف» آن است كه: قبل از« روىّ» آن الفى باشد مانند: عماد و يا واوى باشد مانند:

عمود و يا يايى باشد مانند عميد. و هريك از اين حروف سه‌گانه« ردف»، و حركت ما قبل« ردف»« حذو» ناميده مى‌شود. و تأسيس عبارت است از اين كه: قبل از« روىّ» يك حرفى باشد كه مسبوق به الف باشد مانند عامد كه در عامد، دال،« روىّ» و ميم و الف روى هم« تأسيس» مى‌باشند. و اگر هيچ‌يك از اينها نشد، قافيه متجرده ناميده مى‌شود( مفتاح العلوم، تأليف سكاكى: 271).

[6] منظور از مساوات، همان تماثل حرف« روىّ» مى‌باشد.

نام کتاب : تناسب آيات نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 76
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست