نام کتاب : تناسب آيات نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 110
وى در ادامه
سخن خود مىگويد: از جهت ابتدا، كلام در مقام تكلم به عهده و اختيار و انتخاب
متكلم گذارده شده؛ چون ابتداى سخن، اولين جمله اى است كه در سمع مخاطب قرار
مىگيرد و لذا اگر ابتداى سخن لايق و شايسته و برازنده معناى مقصود و منظور اصلى
باشد كه بعد از آن مىآيد، انگيزه شنوندگان نسبت به استماع آن فراوان مىگردد.
و
آنگاه مىگويد: براى اثبات اين مطلب (اگر ابتدا سخن مناسب با معناى مقصود باشد،
انگيزه شنوندگان را مىافزايد و مىانگيزاند) كافى است كه به ابتدائات وارده در
قرآن كريم توجه نمايى. مانند تحميداتى كه سورههايى بدان آغاز گرديده است. و
«مسبحات»[1] هم از آن
جمله است. و همچنين ابتداءها و اوائلى كه با «نداء» شروع شده است در مثل
يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ[2]
زيرا عموم خطاب، حاكى از يك رعايت و غايت بالايى نسبت به امور مخاطبين به طور عموم
است.
به
ويژه اينكه بعد از ندا و به دنبال آن «ربّ» و پروردگارى را مطرح فرموده است كه
نعمت وجود و حيات را بر آنان ارزانى داشته و همگان را از يك اصل و ريشه (پدر و
مادر) آفريده است؛ به طورى كه در ميان آنان از بعد حسب واصل و نسب، هيچگونه
تمايزى نبوده و هرگز احدى بر ديگرى برترى ندارد. وه! چه شگفتانگيز است خطابهاى
بزرگ و با عظمت قرآن كه بيدارى و هشيارسازى عامه خلايق را در اين خطاب فراگير و
شامل خود، به عهده گرفته است. و همچنين است قول خداى تعالى:
[1] منظور از مسبحات، آن سورى است كه با« سبّح» و يا«
يسبّح» شروع مىشود.