در جواب بايد گفت: اولا، تنها سوره‌هاى مكى ويژگى وعيد و تهديد را ندارد، بلكه در بسيارى از سوره‌هاى مدنى نيز متناسب مخاطبين خود روش شدت و عنف و تهديد به كار رفته است. اگر مخاطبين در مدينه، همانند مخاطبين در مكه، افراد مقاوم و سرسخت و حق‌ناپذير بودند، لحن قرآن با آنان تند و با شدت بوده است؛ زيرا بايد با هركس با همان سلاح كه به كار مى‌برد مقابله كرد و اين از قدرتمندى قرآن حكايت مى‌كند، نه از ضعف آن. در سوره بقره مى‌خوانيم:

«الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ».[1]

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ».[2]

«فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرِينَ»[3] همچنين شدت لحن آياتى كه در برخورد با منافقين و سرسختان اهل كتاب در مدينه نازل شده، كمتر از شدت لحن آياتى كه در مكه در برخورد با مشركين نازل شده است، نيست و أحيانا بسيار شديدتر است. شايد عنيف‌ترين سوره‌هاى قرآنى سوره برائت باشد كه از آخرين سوره‌هاى نازل‌شده در مدينه است و مخاطبين آن عموم اهل شرك و لجاج و عنادند.

در مقابل، در بسيارى از سوره‌هاى مكى، ملايمت و نرمش مى‌بينيم كه در موقعيتهايى نازل شده كه به شدت نياز نبوده است. در سوره زمر آيه 53 مى‌خوانيم: «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ»، (بگو: اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كرده‌ايد از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را مى‌آمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است). در سوره حجر آيه 87 و 88 مى‌خوانيم: «وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى‌ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ»، (ما به تو سوره حمد و قرآن عظيم داديم (بنابراين) و هرگز چشم خود را به نعمتهايى (مادى) كه به گروههايى از آنها [كفار] داديم ميفكن و به خاطر آنچه آنها دارند غمگين مباش و بال (عطوفت) خود را براى مؤمنين فرودآور).

در سوره شورى آيه 36- 38: «فَما أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَمَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ

[1] . بقره، 275.

[2] . بقره، 278 و 279.

[3] . بقره، 24.