آمده باشد مكى است و هر سوره‌اى كه در آن از فريضه و تكاليف و حدود شرعى سخن گفته شده باشد، مدنى است.[1]

برخى خصوصيات ديگرى براى شناخت سور مكى و مدنى ذكر كرده‌اند كه عبارت است از:

1. كوتاهى آيات درون يك سوره و نيز كوتاهى سوره نوعا مكى بودن آن را مى‌رساند و بلندى آيه‌هاى يك سوره علاوه بر بلندى سوره نوعا مدنى بودن آن را ثابت مى‌كند.

2. لحن تند و شديد سوره بيشتر با اهل مكه است كه اهل عناد و لجاج و مقاومت در مقابل حق بوده‌اند، ولى لحن ملايم و خفيف، مدنى بودن سوره را مى‌رساند كه بيشتر خطاب به مؤمنين است.

3. بحث درباره اصول معارف و اصل ايمان و دعوت به اسلام از ويژگيهاى سوره‌هاى مكى است و در سوره‌هاى مدنى بيشتر از تفاصيل احكام و بيان شريعت اسلام سخن گفته شده است.

4. دعوت به پايبند بودن به اخلاق و استقامت در رأى و سلامت عقيده و ترك لجاج و عناد و نيز برخورد تند با عقايد باطل مشركان و ناچيز شمردن انديشه‌هاى تهى و بى‌اساس آنان، از خصايص سوره‌هاى مكى به شمار مى‌رود؛ در حالى كه برخورد با اهل كتاب و دعوت آنها به ميانه‌روى در عقايد و افكار و انديشه‌ها و نيز مبارزه با منافقين و ذكر خصايص و صفات آنان از ويژگيهاى سور مدنى است.

5. غالبا خطابات با عنوان «يا ايها الناس ...» از ويژگيهاى سور مكى است و با عنوان «يا ايها الذين آمنوا» از خصايص سور مدنى است.

البته اين ويژگيها هرگز كلّيّت ندارد بلكه صرفا درباره بعضى از انواع صدق مى‌كند و در صورت اجتماع چندين خصيصه اگر موجب علم و يقين شود و نص معارضى در ميان نباشد، قابل اعتماد است و موجب قوّت احتمال و اطمينان مى‌شود كه كاربرد فقهى و تاريخى و غيره دارد؛ بنابراين ملاك تشخيص مكى و مدنى، يا نقل و خبر است كه اصطلاحا سماعى مى‌گويند و يا اجتهاد و شواهد ظاهرى و صورت جمله‌بندى و داشتن سجع و وزن و كوتاهى آيات و سوره‌هاست يا شواهد محتوايى است، بدين معنى كه شكل بيان اصول عقايد و احكام و برخورد با كفّار و منافقين نشانه مكى و مدنى بودن سوره است.

[1] . البرهان؛ ج 1، ص 189.