مدنى و بعضى جز آيه 24 «فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَ لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ كَفُوراً» همه را مدنى دانسته‌اند. ديگران هم از ابتداى سوره تا آيه 22 را مدنى و بقيه را مكى دانسته‌اند.

اختلاف درباره اين سوره بسيار است، ولى ما آن را تماما مدنى مى‌دانيم.

درباره شأن نزول آيه‌هاى: «يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‌ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً فَوَقاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً ...».[1] گفته‌اند كه حسنين بيمار شده بودند پيامبر گرامى و گروهى از بزرگان عرب به عيادت آنان آمدند و به مولى امير مؤمنان پيشنهاد كردند: چنانچه براى شفاى فرزندانت نذر كنى خداوند شفاى عاجل مرحمت خواهد فرمود. حضرت اين پيشنهاد را پذيرفت و سه روز روزه نذر كرد. آنگاه كه حسنين شفا يافتند در صدد اداى نذر درآمد. قرصهاى نانى براى افطار تهيه كرد، روز اول هنگام افطار مسكينى در خانه را زد و تقاضاى كمك كرد. حضرت نانهاى تهيه شده را به او داد روز دوم نيز يتيمى آمد و نان تهيه شده را دريافت كرد. روز سوم اسيرى آمد و نانها به او داده شد.

حضرت در اين سه روز خود با اندك نان خشك و كمى آب افطار كرد. طبرسى در اين زمينه روايات بسيارى از طرق اهل سنت و اهل بيت عصمت گرد آورده و تقريبا آنها را مورد اتفاق اهل تفسير دانسته است. آنگاه براى اثبات مدنى بودن تمامى سوره، روايات ترتيب نزول را- كه سوره دهر جزء سوره‌هاى مدنى به شمار رفته- با سندهاى معتبر آورده است.[2] ولى كسانى مانند عبد الله بن زبير كه مايل نبودند اين فضيلت به اهل بيت اختصاص يابد اصرار داشتند كه اين سوره را كاملا مكى معرفى كنند،[3] غافل از آنكه در مكه اسيرى وجود نداشت. مجاهد و قتاده از تابعين تصريح كرده‌اند كه سوره دهر تماما مدنى است، ولى ديگران تفصيل قائل شده‌اند.[4] سيد قطب، از دانشمندان معاصر به قرينه سياق، سوره را مكى دانسته است.[5]

4. بسيارى از مسائل قرآنى، تنها از طريق مكى و مدنى بودن سوره يا آيه‌ها، حلّ و

[1] . دهر، 7- 12.

[2] . رجوع كنيد به: تفسير طبرسى؛ ج 10، ص 404- 406 و حاكم حسكانى؛ شواهد التنزيل؛ ص 299- 315.

[3] . الدر المنثور؛ ج 6، ص 297.

[4] . رجوع كنيد به: التمهيد؛ ج 1، ص 154- 155.

[5] . فى ظلال القرآن؛ ج 29، ص 215.