جهت است كه مضمون يك سوره، درشتى نسبت به دشمنان اسلام، اعم از كافران و منافقان و مضمون سوره ديگر، تشويق مؤمنان بر پايدارى و مبارزه براى استقرار كلمه خدا در زمين است. در هر صورت با توجه به اينكه مطلبى از اين جهت در مورد اين دو سوره نقل نشده است، عثمان آن دو را به هم پيوست و آن را سوره‌اى واحد بشمار آورد و هفتمين سوره از سوره‌هاى بزرگ قرار داد. شايد عثمان توجه نكرده است كه سوره برائت، به عنوان هشدار و وعده عذاب به كافران نازل شد و ازاين‌رو با نام خداوند كه رحمت محض است نازل نگرديده است؛ زيرا متناسب نيست كه هشدار و وعده عذاب با رحمت آغاز گردد. از اين جهت است كه امير المؤمنين (ع) گفته: «بسم اللّه ...» براى امان و تأمين است در حالى كه سوره برائت تكيه بر شمشير دارد.[1]

با اين كيفيت، مصحف عثمانى با ديگر مصحفها اختلافاتى دارد؛ ولى اين اختلافات جزئى است و فقط از نظر تقدم و تأخر بعضى سوره‌هاست.

2. نداشتن نقطه و علامت‌

مصحفهاى عثمانى به مقتضاى خطى كه در آن وقت بين مردم عرب رايج بود از هر نشانه و علامتى كه حروف نقطه‌دار و بى‌نقطه را مشخص كند، خالى بود و لذا بين ب و ت و يا و ثا تفاوتى نبود و نيز ج و ح و خ از يكديگر تشخيص داده نمى‌شدند. همچنين حركت و اعراب حروف و كلمات، به وسيله فتحه، كسره، ضمه و تنوين نشان داده نمى‌شد و خواننده خود بايد به هنگام قرائت با توجه به قرائن، آنها را از يكديگر تميز دهد و وزن كلمه و چگونگى اعراب آن را شخصا بشناسد.

ازاين‌رو در صدر اوّل، قرائت قرآن فقط به سماع و نقل موكول بود و جز از طريق شنيدن، قرائت قرآن تقريبا ممتنع بود؛ مثلا بين كلمه‌هاى «تبلو»، «نبلو»، «نتلو»، «تتلو» و «يتلو» هيچ فرقى وجود نداشت. همچنين كلمه «يعلمه» از «تعلمه»، «نعلمه» و «بعلمه» تميز داده نمى‌شد؛ ازاين‌رو چه بسا آيه‌ «لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً» به صورت «لمن خلقك» خوانده مى‌شد.

ذيلا نمونه‌هايى از قرائتهاى مختلف كه بر اثر خالى بودن مصحفها از نقطه، رخ داده است، آورده مى‌شود:

[1] . المستدرك؛ ج 2، ص 330 و الاتقان؛ ج 1، ص 65.