همچنين امام بايد از همه كامل‌تر باشد و قدرت انديشه‌اش بر همه امت برترى داشته باشد. پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‌گويند: «و لا بعث اللّه نبيا و لا رسولا حتى يستكمل العقل و يكون عقله أفضل من جميع عقول امّته»[1]؛ «خداوند پيغمبرى را برنيانگيخت تا زمانى كه عقل او به كمال رسيده باشد و عقل او برتر از همه امتش باشد».

امام حسن عسكرى عليه السّلام مى‌گويند: «إنّ اللّه وجد قلب محمد صلّى اللّه عليه و آله أفضل القلوب و أوعاها فاختاره لنبوته»[2]؛ «خداوند قلب پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله را كامل‌ترين قلب‌ها و پذيراترين قلب‌ها يافت، آن‌گاه او را براى پيامبرى برانگيخت».

ملا صدرا براى رسيدن پيامبر به مقام نبوت، دو حركت را ضرورى مى‌داند: ابتدا بايد به سوى قله كمال حركت صعودى كند و حامل پيام الهى شود، سپس به‌سوى خلق حركت نزولى مى‌كند. ايشان مى‌گويد: «پيامبر صلّى اللّه عليه و آله پيش ازآن‌كه صفت درونش در برونش ظهور كند، درون خود را كامل كرد،[3] آن‌گاه صفاى درونش در جسمش ظهور كرد در حالى از درون پاكش حكايت مى‌كرد [كه اين ظهور، همان رسيدن به مقام نبوت است‌]. حركت اول، سفر از خلق به سوى حق است و حركت دوم حركت از سوى حق همراه با حق به سوى خلق است»[4].

دستيابى به عصمت‌

عصمت مقامى اكتسابى است و رسيدن به آن، هرچند پايين‌ترين مرتبه آن، براى هركس ممكن است. آيه‌هاى قرآن‌[5] و سخنان درربار ائمه عليهم السّلام در زمينه رسيدن به عصمت، جنبه عمومى و لحن گسترده دارد و همه مردان خدايى را كه در اين وادى قدم مى‌نهند، شامل مى‌شود.

[1] . همان، ص 12.

[2] . بحار، ج 18، ص 205 و 206.

[3] . در كتب اهل سنت آمده كه جبرئيل در دوران كودكى، سينه پيغمبر را شكافت و اندرون او را شستشو داد. اين شستشو دادن كنايه از شستشوى باطنى است؛ يعنى پيامبر باطنش را شستشو داد.

[4] . شرح اصول كافى، كتاب الحجة، ج 3، ص 454.

[5] . ر. ك: انفال، 29؛ جن، 16؛ فصلت، 30.