تفسير آيه‌اى از قرآن پرسشى نمودم، گفت: رفتند كسانى كه مى‌دانستند قرآن از چه رو نازل شده‌است!».

واحدى مى‌گويد: «در اين زمان بسيارند كسانى كه در اين زمينه دروغ‌پردازى‌هاى فراوانى دارند، لذا براى رسيدن به حقايق قرآن بايد راه احتياط پيمود»[1].

جلال‌الدين سيوطى، با تمام توانش، نتوانسته است بيش از 250 حديث مسند- اعم از صحيح و سقيم- جمع‌آورى كند[2]، ولى خوشبختانه در مكتب اهل‌بيت عليهم السلام روايات فراوانى است كه به طُرق صحيح از ايشان به‌دست ما رسيده‌است و تا به حال بيش از چهار هزار روايت در اين زمينه جمع‌آورى شده‌است.[3] منابعى كه امروزه در دست داريم و براى دستيابى به اسباب نزول مورد استفاده قرار مى‌گيرند و تا حدودى قابل اطمينانند، عبارتند از: جامع‌البيان طبرى، الدرالمنثور سيوطى، مجمع‌البيان طبرسى، تبيان شيخ طوسى، اسباب‌النزول واحدى و لباب النقول سيوطى.

البته در اين نوشته‌ها «صحيح و سقيم» در هم آميخته و بايد با كمال دقّت در آنها نگريست. تشخيص درست از نادرست به يكى از راه‌هاى زير امكان دارد:

الف) بايد سند روايت، به‌ويژه آخرين كسى كه روايت به او منتهى مى‌شود مورد اطمينان باشد؛ يعنى يا معصوم باشد يا صحابى مورد اطمينان، مانند:

عبداللَّه‌بن‌مسعود، ابىّ‌بن‌كعب و ابن عباس- كه در كار قرآن سررشته داشته و مورد قبول امّت بوده‌اند- و يا اينكه از تابعين عالى‌قدر باشد، مانند: مجاهد، سعيدبن‌جبير و سعيدبن‌مسيّب- كه هرگز از خود چيزى نمى‌ساختند و انگيزه‌

[1] . اسباب النزول؛ ص 4.

[2] . الاتقان؛ ج 4، ص 257 و 214.

[3] . اين روايات را جناب آقاى برهان جمع‌آورى كرده و در ده مجلد آماده چاپ است.