منشأ اين نظر، رواياتى است كه در اين باره آمده‌است؛ طبق روايات اهل سنت، قرآن يكجا از عرش بر آسمان اول و در جايگاهى به‌نام «بيت العزّة» نازل گرديد، امّا در روايات شيعه آمده‌است كه قرآن از عرش بر آسمان چهارم و در جايگاهى به نام «بيت معمور» نازل شد. (اين در مورد نزول دفعى است.)؛ اما نزول تدريجى در طى بيست سال بوده است.

در زمينه نزول دفعى و تدريجى و مفهوم آن، بزرگان توجيهاتى دارند كه به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:

1. مقصود از نزول دفعى قرآن بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در شب قدر، آگاهى دادن پيامبر به محتواى كلى قرآن است. اين تأويل در كلام شيخ صدوق آمده‌است. او مى‌گويد: «قرآن با بيان الفاظ و عبارات در آن شب بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل نشده‌است؛ بلكه صرفاً علم به آن‌را به او عطا كردند و پيامبر صلى الله عليه و آله اجمالًا بر محتواى قرآن آگاهى يافت».

2. ابوعبداللَّه زنجانى مى‌گويد: «روح قرآن كه اهداف عالى قرآن است و جنبه‌هاى كلى دارد، در آن شب بر قلب پاك پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله تجلى يافت و سپس در طول سال‌ها بر زبان مباركش ظاهر گشت».

3. علامه طباطبايى رحمهم الله همين تأويل را با بيانى لطيف‌تر مطرح كرده و فرموده است: «اساساً قرآن داراى وجود و حقيقتى ديگر است كه در پس پرده وجود ظاهرى خود پنهان و از ديد و درك معمولى به دور است. قرآن در وجود باطنى خود از هرگونه تجزيه و تفصيل عارى است. نه جزء دارد و نه فصل، نه آيه دارد و نه سوره؛ بلكه يك وحدت حقيقى به هم پيوسته و مستحكمى است كه در جايگاه بلند خود استوار و از دسترس همگان به دور است.

پس قرآن داراى دو وجود است: الف) وجود ظاهرى در قالب الفاظ و عبارات. ب) وجود باطنى در جايگاه اصلى خود. لذا قرآن در شب قدر با وجود