توجه نكرده است. براستى شگفت نيست كه كره‌اى بيرون و درونش آتش باشد اما مردم از پوسته سرد و مناسب آن بهره ببرند؟

در جاى ديگر، امام- عليه السّلام- فرموده‌اند: «درس عبرت بگير كه اگر زمين ثابت و آرام نبود، مردم ...» بايد دانست كه ثابت بودن دو معنى دارد، يكى در برابر لرزش و حركتهاى نامتعادل و ديگرى در برابر مطلق حركت. امام- عليه السّلام- در اين قسمت تصريح نموده‌اند كه اگر زمين همواره در لرزه و اضطراب بود ...» پس اين ثبات و آرامش با حركت دورانى و متعادل زمين تضادى ندارد.

هرجا كه عبارتى از امام را در نيافتيم بايد اين گونه در معانى كلمات و قرائن آن انديشه كنيم و به حقيقت برسيم و اگر نرسيديم دانش خود را اندك بشماريم نه خاندان وحى و علم مطلق را متهم نماييم.

9- شرحها و ترجمه‌هاى توحيد مفضّل‌

تاكنون دانشمندان و علماى اسلامى چنان كه شايد، به شرح و ترجمه اين كتاب بزرگ نپرداخته‌اند. با اين حال چندى از آنان آن را شرح و يا ترجمه كرده‌اند و عده‌اى نيز بر آن تعليقه‌هايى زده‌اند. مناسب با اين مجال به چند شرح و ترجمه اشاره مى‌كنيم:

1- شرح «مولى باقر بن مولى اسماعيل كجورى تهرانى»، شيخ محمد كه برادر شارح مذكور است، در كتاب «زبدة المآثر» در باره شرح برادرش مى‌گويد:

«اين شرح بسيار بزرگ در سى مجلس با عنوانهاى «اى مفضّل!» سامان‌