مى‌كشند[1]، عطا در حق، مدارا در كسب، پاكى در حلال‌[2]، نشاط در هدايت، گناه دانستن و دورى از طمع، نيكى همراه با استقامت، و خوددارى هنگام شهوت.

علامات باطنى مؤمن‌

مدح و ثناى كسى كه او را نمى‌شناسد مؤمن را مغرور نمى‌كند و بررسى اعمالش را رها نمى‌كند. خود را در عمل مقصّر مى‌بيند و اعمال صالح انجام مى‌دهد. او كسى است كه روز را بپايان مى‌برد در حالى كه همّتش شكر است و روز را شروع مى‌كند در حالى كه شغلش ذكر است. با حالت حذر شب را به صبح مى‌رساند. با سرور صبح مى‌كند، بر حذر از آنچه بر حذر داشته شده، و خوشحال بخاطر آنچه از فضل و رحمت به او رسيده است.

اگر نفسش در آنچه برايش ناخوشايند است بر او فشار بياورد، خواسته او را در آنچه باعث خوشحالى اوست به او نمى‌دهد. سرور او در چيزى است كه هميشگى و طولانى است، و نور چشمش در چيزى است كه از بين نمى‌رود. رغبت او در آنست كه باقى مى‌ماند، و زهد او در آن چيزى است كه فانى مى‌گردد.

صبر و خوددارى مؤمن‌

او حلم را با علم، و علم را با عقل ممزوج مى‌كند. او را مى‌بينى كه كسالتش دور، نشاطش دائمى، آرزوهايش نزديك، لغزشهايش كم، اجلش را منتظر، قلبش خاشع، نفسش قانع، جهلش ناپيدا، كارش سهل، نسبت به حفظ دينش سختگير، شهوتش مرده، غضبش فرو برده، اخلاقش سالم، همسايه‌اش از او در امان، تكبّر او ضعيف، به آنچه برايش مقدّر شده قانع، صبرش متين، كارش با حكمت، و ذكرش بسيار است.

[1] جمله« و رحمة للمجهود» بصورت فوق معنى شد.

[2] ظاهرا به اين معنى است كه در كسبهاى حلال هم به مجرد حلال بودن اكتفا نمى‌كند و به پاكى آن تأكيد مى‌ورزد.