مى‌فهميدند، بلكه در ميان آنان كسانى بودند كه سؤال مى‌كردند ولى در مورد جواب سؤال توضيح و بيانى از حضرت نمى‌خواستند. حتّى دوست داشتند كه تازه وارد يا اعرابى بيايد و از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله سؤال كند تا از او بشنوند.

رابطه امير المؤمنين عليه السّلام با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در علم‌

من هر روز يك بار و هر شب يك بار به خدمت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مى‌رسيدم و در آنجا با من خلوت مى‌نمود، و هر جا كه مى‌رفت من هم مى‌رفتم‌[1]. اصحاب پيامبر هم مى‌دانستند كه اين كار را با غير من نسبت به احدى از مردم انجام نمى‌دهد.

اين برنامه گاهى در منزل من بود[2] كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نزد من مى‌آمد! هر گاه من در يكى از منازلش به خدمت او وارد مى‌شدم با من تنها مى‌شد و به همسرانش دستور مى‌داد تا برخيزند و جز من و او كسى نمى‌ماند، ولى وقتى براى خلوت به خانه من مى‌آمد فاطمه و هيچ يك از دو پسرم (حسن و حسين) از پيش ما بر نمى‌خاستند.

برنامه چنين بود كه تا سؤال داشتم جوابم را مى‌فرمود، و وقتى ساكت مى‌شدم يا سؤالهايم تمام مى‌شد خود آن حضرت شروع مى‌كرد. آيه‌اى از قرآن بر او نازل نشد مگر آنكه آن را برايم خواند و من برايش خواندم‌[3] و آن را بر من املا كرد و من همه را به خط خود نوشتم، و از خدا خواست كه آن را به من بفهماند و در حفظ من قرار دهد[4].

[1]« د»: آنچه مى‌پرسيدم به من پاسخ مى‌داد.

[2] عبارت در كتاب كافى چنين است: اكثرا اين برنامه در منزل من بود.

[3] كلمه« أقرأنيها»، يعنى من خواندم و او گوش داد و صحّت ياد گرفتن مرا تصديق فرمود.

[4] اين عبارات در كتاب بصائر الدرجات و تحف العقول چنين است: آيه‌اى در باره شب يا روز، آسمان و زمين، دنيا و آخرت، بهشت و جهنم، دشت و كوه، نور و ظلمت بر او نازل نشد مگر آنكه مرا به قرائت آن واداشت و بر من املا نمود و به دست خود نوشتم و تأويل و تفسير و محكم و متشابه و خاص و عام و اينكه چگونه و كجا و در باره چه كسانى تا روز قيامت نازل شده را به من آموخت.