نام کتاب : أسرار آل محمد عليهم السلام نویسنده : سليم بن قيس الهلالي جلد : 1 صفحه : 100
ابن غضائرى مىگويد:
«كتاب سليم جعلى است، و
بر اين مدّعا علاماتى است كه بر آن دلالت دارد. از جمله اينكه محمد بن ابى بكر
هنگام مرگ پدرش او را موعظه كرده است، و از جمله اينكه امامان سيزده نفرند، و غير
اين دو مطلب. سندهاى اين كتاب مختلف است كه گاهى به روايت عمر بن اذينه از ابراهيم
بن عمر صنعانى از ابان بن ابى عياش از سليم است، و گاهى عمر از ابان بدون واسطه
نقل مىكند»[1].
جمله «سندهاى اين كتاب
مختلف است ...» در كلام ابن غضائرى بعنوان اشكال مطرح نيست، بلكه فقط خواسته بگويد
اين كتاب به طرق مختلف نقل شده و فقط يك سند ندارد. مؤيّد اين مطلب كلمه «و غير
اين دو مطلب» است كه قبل از جمله مزبور آمده، و با اين كلمه اشكالات پايان يافته
است.
بنا بر اين مجموع سخن
ابن غضائرى در دو اشكال خلاصه مىشود:
1. وجود جملهاى در كتاب
سليم كه دلالت بر سيزده امام داشته باشد.
2. تكلّم محمد بن ابى
بكر با پدرش هنگام مرگ با كمى سنّ او.
جواب از هر دو اشكال ابن
غضائرى در دو مرحله مطرح مىشود:
مرحله اوّل: حدّ
اشكال
دو اشكالى كه ابن غضائرى
مطرح كرده و بر فرض اينكه مورد قبول باشد دلالتى بر جعلى بودن كتاب ندارد، و
نهايتا اشكالى بر يك يا دو حديث كتاب است. در اينجا بهتر است به كلام دو نفر از
اهل فن توجّه كنيم:
علّامه مجلسى مىگويد:
«چنين اشكالى باعث اشكال در اصل كتاب نمىشود، چرا كه كمتر كتابى از اين نوع
اشكالات خالى است»[2].
آية الله خوئى مىگويد:
«وجود مطلب نادرستى (بر فرض قبول) در يك يا دو مورد از كتابى، دليل بر جعلى بودن
آن نمىشود، چرا كه بيش از آنچه در باره كتاب سليم ذكر شده در اكثر كتب ... يافت
مىشود»[3].