نام کتاب : مقارنه مشروعيت حاكميت در حكومت علوى و حكومت هاى غير دينى نویسنده : كريمى والا، محمد رضا جلد : 1 صفحه : 62
اهميت ريشهاى مشروعيت در يك نظام سياسى، به
حدّى است كه دشمنان و مخالفان حاكميتى خاصّ، براى به شكست كشاندن و ايجاد تزلزل در
بقا و ثبات آن حملههاى شديد خود را متوجه عنصر مشروعيت مىكنند تا با غير مشروع
جلوه دادن تحميل شده است تا با تحريك و به شورش كشاندان گروههاى اجتماعى و نيز
ايجاد ناامنى و هرجومرج فرايند سقوط و زمينه نابودى حاكميت نظام سياسى را فراهم
سازند.
در اين فصل، ابتدا مفهوم لغوى مشروعيت را بررسى مىكنيم؛ سپس ضمن
تبيين تعريفهاى مطرح درباره اين اصطلاح و اشكالهاى وارد بر هريك از آنها، نظريه
مختار در تعريف عنصر مشروعيت را ارائه خواهيم كرد.
الف) مفهوم لغوى
اين واژه از ماده شرع اشتقاق يافته است، اما در مكاتب و نظامهاى
سياسى به معناى مطابق با شرع يا امرى نيست كه شارع مقدس وضع كرده است. ازاينرو،
اختصاص به شريعت ندارد، تا بحث درباره آن، فحص در متون دينى و از منظر شريعت را
لازم بدارد، بلكه درباره هر حاكم و حكومتى سؤال از مشروعيت مطرح است و همه
مكتبهاى فلسفه سياست در برابر چنين پرسشى قرار دارند.
در علوم سياسى، اين واژه ترجمه) ycamitigeL (است كه مفاهيم، درستى، بر حق بودن، حقانيت،
قانونى بودن، روائى، حلاليت و حلالزادگى[1]
را دربر دارد و در بحثهاى علوم سياسى بيشتر با معناى حقانيت مترادف گرفته مىشود.
نقطه مقابل اين مفهوم، واژه غصب و جور است كه به روند اعمال اراده و
اختيار از
[1] - ر. ك: عباس آريانپور كاشانى، فرهنگ كامل انگليسى
فارسى، ج 3، ص 2858.
نام کتاب : مقارنه مشروعيت حاكميت در حكومت علوى و حكومت هاى غير دينى نویسنده : كريمى والا، محمد رضا جلد : 1 صفحه : 62