نام کتاب : مردم سالارى دينى ماهيت، ابعاد و مسائل مردم سالارى دينى نویسنده : جمعى از نويسندگان جلد : 1 صفحه : 319
است. براساس آموزههاى اين مكتب علم و هنر
در فضاى ناب آزادى و مدارا به بهترين وجه شكوفا مىشوند حال آنكه تحت هر نوع ديكتاتورى
اجتماعى و سياسى اين نهالهاى شكننده پژمرده مىشوند و مىميرند. به قول آبرت كامو
پس از شكست از قيام مجارستان در سال 1956 بدون آزادى هنر وجود ندارد. (آربلاستر، پيشين، ص 88)
جان استوارت ميل در بخشى از كتاب خود به اين نكته اشاره كرده و
مىنويسد:
«در عصر كنونى رسم بر اين شده است كه منطق منفى را به باد مسخره و
استهزا بگيرند و اين منطقى است كه فقط نقاط ضعف يك انديشه و اشتباهات آن را در عمل
خاطرنشان مىسازد بىآنكه حقايق مثبت يا انديشهاى محكمتر در مقابل آن ارائه كند.
درست است كه اين گونه تنقيد منفى به عنوان يك هدف نهايى حقيقتاً ناچيز است اما اگر
به صورت وسيلهاى براى كسب معلومات مثبت يا تحصيل اعتقادى كه سزاوار اين نام باشد
به كار رود ارزش آن بىحد و حصر است و تا موقعى كه مردم دوباره بدان نظم خو
نگرفتهاند احتمال ظهور متفكران بزرگ در جامعه كنونى خيلى كم است و از آن بدتر
اينكه حد متوسط انديشههاى مميز و موشكاف در تمام رشتههاى علوم عقلى و نظرى (جز
در رياضيات و فيزيك) روز به روز تحليل خواهد رفت».
جان استوارت ميل آزادى برخورد نقادانه با آرا و نظريات را شرط بروز
خلاقيتها و ابتكار در حوزههاى مختلف فكرى و عملى مىداند و از همين رو محافظت
آزادى افراد از افكار و احساسات چيره را در كنار نگهدارى افراد در مقابل اجحاف
زمامداران امرى مهم و ضرورى قلمداد مىنمايد. او معتقد است نبايد گذاشت جامعه به
وسايل ديگرى غير از كيفرهاى مدنى رسوم و معتقدات خود را به عنوان سرمشق رفتار به كسانى
كه نمىخواهند از آن سرمشقها پيروى كنند تحميل كند و هر گونه شخصيت فردى را كه
همرنگ و همروش خودش نيست به زنجير بكشد يا اينكه اگر توانست اصلًا نگذارد كه چنين
شخصيت فردى نقطه گير شود نبايد به جامعه اجازه داد كه تمام سرشتها و طبايع را به
ميل و اراده خود يكسان و يكنواخت سازد. (استوارت ميل،
پيشين، صص 34- 33)
نام کتاب : مردم سالارى دينى ماهيت، ابعاد و مسائل مردم سالارى دينى نویسنده : جمعى از نويسندگان جلد : 1 صفحه : 319