است نه تنها در قرون بعدى از اعتبار و اهميت مى‌افتد بلكه پوچ بودنش نيز اثبات مى‌گردد به همين دليل تقريباً حتمى است كه بسيارى از عقايدى كه در حال حاضر جنبه عمومى دارد در قرنهاى آينده رد خواهد شد همان گونه كه قرن خود ما عقايدى كه در حال حاضر جنبه عمومى دارد در قرنهاى آينده رد خواهد شد همان‌گونه كه قرن خود ما عقايدى كه روزگارى جنبه عموميت داشته را رد كرده است. در مجموع مى‌توان ادعا كرد ليبراليسم با اعتراف و اذعان به خطاپذيرى انسان على‌رغم اتكا به قدرت عقل و نيز پذيرش امكان تجديد نظر در آن‌چه در حال حاضر به نام حقيقت شناخته مى‌شود آزادى را براى انسانها به ارمغان مى‌آورد به عبارت ديگر از موضع شك‌گرايى در كشف حقيقت و از منظر خطاپذير بودن انسانها، آزادى را توجيه مى‌كند.

توجيه آزادى از موضع شك‌گرايى بشر و با عطف توجه به مقوله خطاپذيرى انسان در انديشه ليبرالى از يك سو داراى نقاط اشتراك و از سوى ديگر داراى وجوه افتراق با انديشه اسلامى و شيعى است. براساس نگرش اسلامى و شيعى عدم مصونيت انسان از خطا و اشتباه حتى براى كسانى كه در عالى‌ترين مقام علمى و معنوى قرار دارند محمل مناسبى براى توجيه آزادى است لكن در اين نگرش توجيه آزادى تنها محدود و منحصر به اين مهم نگرديده و پذيرش آزادى در دايره‌اى فراتر از آن يعنى در دايره حتميات و يقينيات قرار گرفته است. به عبارت ديگر امكان ضلالت انسان از يك طرف و امكان ارائه تفاسير ناصحيح از دين از طرف ديگر مستمسك مناسبى براى توجيه آزادى با توجه به نارسايى خرد بشرى براى كشف حقيقت است لكن حتى در صورت ايصال به حقيقت ناب و برداشته شدن پرده‌هاى ابهام و شك آزدى به مسلخ برده نمى‌شود بلكه از آزادى فى نفسه به عنوان يك ارزش براى پاسدارى از حقيقت مكشوفه و گرايش نسلهاى جديد در زمانهاى بديع به اين حقيقت، پاسدارى مى‌گردد. حضرت على (ع) در خطبه 114 نهج البلاغه دستيابى به حقيقت ناب و گذر از پرده‌هاى شك و ابهام را امكان‌پذير دانسته و مى‌فرمايند: «نومن به ايمان من عاين القلوب و وقف على الموعود ايماناً نفى اخلاصه الشرك و يقينه الشك»؛ «به خدا ايمان داريم ايمان كسى كه غيبها را به چشم خود