خاصى در رأس قدرت قرار نگرفته است از هنگامى كه اين مطلب صورت گرفت در مردم تحت حكومت دو نوع اضطراب به وجود مى‌آيد.

1- دغدغه آن اقليت كه با روى كار آمدن جريان مخالف سرنوشت خود را در دست شخص يا گروهى مى‌بينند كه او را براى مديريت سرنوشت اجتماعيش صالح نمى‌دانست.

2- دغدغه آن اكثريتى كه اين جريان را روى كار آورده كه تا چه اندازه اين شخص يا گروه بر سر عهد و پيمان خود باقى است؟

اما اضطرابات مردمى در نظامهاى دينى و تجربيات عملى بيشتر در نظامهاى دينى مربوط به دورانهاى خيلى قديم و باستانى در ارتباط با حكومت انبياى الهى است كه جزئيات و خصوصيات آن در علوم سياسى روز منعكس نيست. آن‌چه از گذشته براى انديشه‌هاى سياسى از تجربه عملى حاكميت دينى مطرح است تجربه‌هاى عملى دوران حاكميت كليسا در غرب است كه بنام خدا و دين جريان كليسا حدود ده قرن قدرت را در جوامع غربى در دست داشت و نظام خودكامه‌اى را به مردم تحميل نمود و اين تجربه براى مردم غرب منشأ پيدايش سكولاريسم و عقب‌گردى آنها از دين شد و با اين سابقه تصوير مردم در جريان حكومت دينى نه تنها تصوير حاكميت مردمى نيست بلكه تصوير محكوميت مردمى است كه مردم يك مكلف و يك موظف بى‌اختيارند و متأسفانه اين برداشت از غرب به جوامع اسلامى هم منتقل شد.

از عوامل‌مؤثر در رابطه مردم باحكومت، موقعيت‌مردم در ديدگاه‌حكومت‌است.

در دنياى‌غرب موقعيت مردم در حكومت از نظر انديشه‌هاى سياسى گذشته تا سه قرن قبل موقعيت يك برده بلكه پايين‌تر موقعيت يك چهارپا تنزل داشته است. مستنداتى در اين مورد در مقاله ذكر شده و در برابر اين بينش ديدگاه اسلام در خصوص موقعيت مردم از نظر حكومت با تكيه بر كلام مولا اميرالمؤمنين با ديدگاه گذشته غربيان ارزيابى شده‌است. از سه قرن گذشته تاكنون در غرب ديدگاه انديشه‌هاى سياسى نسبت به موقعيت مردم در حكومت رو به تحول گذاشت. براى نقش مردم در حكومت سه راه پيش‌بينى شده كه در هر يك از آنها چالشهاى عميقى است.