اسلام و دموكراسى تلاش داشته اند:

1- سازگارى و بديل‌يابى نهادها و كنشهاى دموكراتيك موجود فعلى با نهادهاى مدنى صدر اسلام (همانند شورا، بيعت و ...).

2- انطباق فلسفه سياسى دموكراسى با فلسفه سياسى حكومت در اسلام.

3- مشروط و محدود كردن دموكراسى غربى وتلقى آن به مثابه زير مجموعه‌اى از آيين اسلام و مندرج در آن.

4- پذيرفتن دموكراسى به مثابه يك نوع روش حكومت در اسلام.

5- تأويل مجدد مفاهيم دموكراتيك در سنت اجتهادى و تحليل زبانى اسلام.

از شارحان برجسته اين نظريات نزد اهل سنت مى‌توان به كواكبى، عبده، حسن البنا و در ميان شيعيان به علامه نائينى اشاره داشت. اين در حالى است كه اشخاصى مانند ابوالاعلى مودودى و منير الحسينى به شدت با هرگونه چارچوب نظرى تبيين دموكراتيك حكومت دينى مخالفت ورزيده‌اند.

امام خمينى نيز در باب دموكراسى غربى و نوع اسلامى آن، آرا و انديشه‌هاى مبسوطى ارائه كرده‌اند. از جمله ايشان با فراست كامل معتقد به ابهام، تغيّر و تلوّن مفهوم و رژيم دموكراسى بوده‌اند و با لحاظ برترى و وضوح اسلام و حكومت اسلامى نسبت به اين نحله فكرى و شكل حكومتى، نوع غربى آن را نفى مى‌نمودند.

به باور امام، پديده دموكراسى و آزاديهاى غربى، پديده‌اى مصنوع، دست‌ساز، سيّال و در راستاى منافع غربيهاست، كه همواره و فريبكارانه اين واژگان را به نفع خود تأويل و تفسير مى‌كنند. بدين ترتيب، ايشان هم منتقد اصل و اساس دموكراسى غربى بودند و هم رژيمهاى دموكراتيك غربى را از واقعيت دموكراسى اصيل بيگانه مى‌شمردند و آنها را منطبق با آرمانهاى مورد ادعاى فلسفه دموكراسى نمى دانستند.

باور امام (ره) بر مبناى تحقق دموكراسى اصيل در جامعه دينى است. ايشان بارها برترى حكومت اسلامى را بر دموكراسى يادآور شده و آن را دموكراسى درست و حقيقى خوانده‌اند و بر جامعيت و كمال حكومت اسلامى پاى فشرده‌اند.

مقاله حاضر در پى تبيين ناشايستگى‌هاى دموكراسى ليبرال غربى، سعى دارد زاويه‌اى‌