به‌طور كلى با نگرش غرب به انسان فرق مى‌كند در اين جهان‌بينى تعريف انسان با توجه به اينكه موجودى الهى است، شكل مى‌گيرد. بر اين اساس اسلام در تبيين انسان‌شناسى خود، انسان را در نخستين گام موجودى «خداجو» معرفى مى‌كند.

انسان اصالتاً خدا را مى‌طلبد، زيرا او را با چشم دل، نه با چشم صورت مى‌بيند. اين خداخواهى ناخودآگاه نيست، همان‌گونه كه جبرى نيز نيست. نبايد پنداشت كه انسان گمشده‌اى ناآشنا دارد و در پى آن است، بلكه خدايى را مى‌طلبد كه بدو آشنايى دارد و شيفته‌اش گشته است. برپايه حكم عقل، انسان داراى هستى جداگانه و مستقل نيست، بلكه هستى‌اش تماماً پيوسته و ربطى است. اما اين هستى ربطى به يك موجود ربطى ديگر نپيوسته است، بلكه به يك موجود مستقل، وابسته است. انسان موجودى است كه داراى وصف تمايل به خداست، بلكه رابطه انسان با خدا عين فقر ذاتى و نياز محض او به خداست: «يا ايّها النّاسُ انْتُمُ الفُقراءُ إلي الله‌»[1] در اين آيه، هر دو حقيقت بيان شده است: نخست اينكه انسان داراى وجوه مستقل نيست و ديگر آنكه ارتباط او تنها با خداست و به هيچ موجودى ديگرى وابسته نيست. به اين لحاظ، هرگونه ترتيب و تنظيم حقوقى براى بشر بايد با اين روح خداجويى وى سازگارى كامل داشته باشد.

حضرت امام خمينى (ره) در توضيحات خود در مورد انسان در جاى‌جاى تأليفاتشان به‌ويژگى خدامحورى در تعاليم انبيا اشاره دارند. ايشان تنها مخاطب تعاليم رسولان الهى را انسان مى‌دانند و هدف و غايت همه تعاليم انبيارا تربيت و كمال بشر در مسير درك مقامات بالاى قرب الى الله مى‌دانند. به عبارتى اديان توجه دادن انسان به ذات بارى تعالى است.

«اگر براى هر علمى موضوعى است، علم همه انبيا هم موضوعش انسان است ... تمام انبيا موضوع بحثشان، موضوع تربيتشان، موضوع عملشان انسان است. آمده‌اند انسان را تربيت كنند. آمده‌اند اين موجود طبيعى را به مرتبه عالى مافوق‌الطبيعه مافوق الجبروت برسانند.»[2]

[1] - فاطر: 15

[2] - امام خمينى، صحيفه نور، ج 7، تهران: اسناد و مدارك فرهنگى انقلاب اسلامى، ص 223.