جايگاه حق رأى در مردمسالارى دينى‌

غلامحسن مقيمى‌[1]

مقدمه‌

در درون مردمسالارى دينى مفاهيم متعددى نهفته است كه بى‌توجهى به آنها ابهامات و تناقضات بسيارى را به وجود مى‌آورد. بدين لحاظ فهم نظريه مردمسالارى دينى نيازمند تدوين مقالات متعدد مفهومى است. يكى از اين مفاهيم كليدى و محورى جايگاه و مفهوم «حق رأى مردم» در نظام سياسى دينى و ولايى است. اين پژوهش مقدمه‌اى است براى فهم جايگاه «حق رأى» در متون سياسى شيعه و نيز نسبت آن با مردمسالارى.

از زمان آغاز دوره غيبت كبرى تا تكوين دولتهاى اسلامى مدرن معاصر، انديشه سامان بخشى به حيات سياسى- اجتماعى و تنظيم روابط بين فرمانروايان و فرمانبرداران، از مهم‌ترين دغدغه‌هاى انديشمندان مسلمان بوده است. پاسخ به اين دغدغه‌ها به تبع ميزان دخالت «ارزش‌هاى اسلامى» و «رأى مردم» در ساختار سياسى، موجب اشكال متفاوتى از حكومت مانند: سلطنت اسلامى، مشروطه اسلامى، حكومت اسلامى و جمهورى اسلامى شده است. بدين لحاظ تاريخ حكومتها، نشانگر اين است كه دولتهاى اسلامى بدون همدلى و حضور فعال مردم، دچار معلوليت سياسى شده و همواره در درون خود با مشكل بى‌ثباتى سياسى‌

[1] - عضو هيأت علمى مدرسه عالى امام خمينى( ره)