با آنان مشورت كرد و اين امضا اشاره‌اى است به اينكه رسول خدا (ص) بدانچه مأمور شده عمل مى‌كند و خداى سبحان از عمل او راضى است.»[1]

شورا در سنت‌

از ديدگاه تشيع، دومين منبع پس از قرآن كريم براى الگوپذيرى مسلمانان و استخراج احكام اسلامى، سنت پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع) است. مطابق اين ديدگاه، سنت و سيره معصومين (ع) نمونه عينى و عملى آيات قرآن است و مى‌بايست سرمشق زندگى فردى و اجتماعى مسلمانان باشد. پيامبر و ديگر معصومين مانند انسانهاى ديگر (انى بشر مثلكم) مدت زمانى را در اين جهان سپرى كرده و با گفته‌ها و اعمال و يا سكوت و تقرير خود، تصويرى از يك زندگى مطابق اسلام را براى آيندگان به ويژه مسلمانان ترسيم كرده و به نمايش گذاشته‌اند. آنان در حقيقت نه تنها مُرّ اسلام را در عالم واقع محقق ساختند بلكه كوشيدند تا از طريق تجسم بخشيدن به وحى و كلام الهى، ديگران را نيز به همين جهت رهنمون شوند.

پيشوايان معصوم اسلام تجسم و آيينه تمام نماى كتاب و وحى الهى به شمار مى‌آيند كه همواره جلوى چشم مسلمانان هستند و از اعمال و رفتارشان اقتباس مى‌كنند. فلسفه ناميدن امام على (ع) به عنوان «قرآن ناطق» در برابر «قرآن صامت» از همين جا سرچشمه مى‌گيرد و هم از اينجاست كه ضرورت پيروى مسلمانان از الگوى عملى و رفتارى معصومين (ع) بسان پيروى آنان از قرآن در تمام ابعاد زندگى عيان مى‌شود. لذا وظيفه مسلمانان است كه در هر مقطع تاريخى متناسب با شرايط خاص فكرى- اجتماعى و ساختار سياسى- اقتصادى حاكم بر آن مقطع، چنين الگوهاى نظرى و عملى را مدنظر قرار دهند و با لحاظ كردن مقتضيات زمان و

[1] - همان، جلد چهارم، ص 87، تفسير اين آيات به وضوح بيانگر آن است كه برخلاف تبليغاتى كه امروزه به صورت گسترده و شايد هم برنامه‌ريزى شده در غرب عليه اسلام و شخص پيامبر اسلام صورت مى‌گيرد و اتهامات ناروايى چون خشونت و تروريسم به ايشان نسبت داده مى‌شود و حتى مقامى مذهبى چون پاپ وارد اين معركه شده است، اسلام و پيامبر اكرم( ص) مظهر اعلاى محبت و عفو و مغفرت هستند و رسول اكرم( ص) با وجود عظمت و عصمت، اهل شور و مشورت و مدارا و منطق و استدلال بوده است و جز رضاى خداوند سبحان كه متضمن رضاى مردم نيز هست، مأموريت ديگرى نداشته است.