نام کتاب : مجموعه مقالات دومين همايش مردمسالارى دينى نویسنده : جمعى از نويسندگان جلد : 1 صفحه : 125
آموزه شورا در منابع اصيل اسلامى و ارائه
نمونههايى عملى از چنين آموزهاى در سيره حكومتى پيامبر اكرم (ص) و امام على (ع)
گام مؤثرى است در جهت نهادينه ساخت، كارآمد و تحقق عينى اين آموزه در جامعه ايران.
گفتنى است كه منظور از ريشه داشتن مقوله شورا در منابع اصيل اسلامى
اين نيست كه چنين مسألهاى در منابع غيراسلامى و يا در جوامع غيردينى سابقه و
ريشهاى نداشته است، بلكه منظور اين است كه مقوله شورا آنگونه كه از فرداى پيروزى
انقلاب اسلامى به فرمان امام خمينى (ره) در ارديبهشت 1358 به اجرا درآمده و سپس در
قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران منعكس شده است، عمدتاً با تكيه بر منابع و مبانى
اسلامى صورت گرفته است و واضعان قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران در وضع قانون
شوراها و در تأسيس و تكوين نهادهاى شورايى و نيز مسئولان اجرايى نظام جمهورى
اسلامى در عمل و در راستاى اجراى اينگونه قوانين و تشكيل اينگونه نهادها از
تجربيات ديگر جوامع استفاده كردهاند.
در اساس، استفاده از تجربيات و دستاوردهاى بشرى نه تنها هيچ گونه
منافاتى و يا تباينى با آموزههاى اسلامى و شيعى ندارد بلكه چنين استفادههايى بر
مبناى بسيارى از اصول و قواعد فقهى شيعه از جمله اصول اجتهاد، سيره عقلا، مستقلات
عقليه و استلزامات عقليه و مهمتر از همه منطقه الفراغ (مالا نص فيه) اقدامى منطقى
و منطبق بر موازين فقهى و شرعى تلقى شيعى است، فلسفه وجودى قوه مقننه و مجلس
قانونگذارى در عصر حاضر را بر پايه اصل منطقه الفراغ تبيين و توجيه مىكند كه اين
مجلس با توجه به نقش زمان و مكان و مصلحت اسلام و مسلمانان اقدام به وضع قانون در
اين منطقه مىنمايد.[1] شهيد صدر
از اين فراتر مىرود و معتقد است حكومت شورايى شكل جايز حكومت در عصر غيبت است كه
شارع مقدس بر مبناى آيه «و امرهم شورا بينهم» اين شكل حكومت را در عصر غيبت تجويز
و تأييد مىكند و تا آنجا معتبر است كه منعى از جانب خدا و رسول نرسيده باشد.[2]
[1] - محسن كديور، نظريههاى دولت در فقه شيعه، چاپ
پنجم، تهران: نشر نى، 1380، ص 138