جايگاه شورا در نظام مردمسالارى دينى‌

دكتر سيد خدايار مرتضوى‌[1]

مقدمه‌

اكنون كه نزديك به سه دهه از عمر نظام مردمسالارى دينى ايران سپرى شده است و چندين سال از تشكيل نهادهاى متعدد شورايى در اين نظام مى‌گذرد و با برگزارى سه دوره انتخابات شوراها در شهرها و روستاهاى سراسر كشور بخش عمده‌اى از قانون شوراها به اجرا درآمده، شايسته است تا براى تحقق كامل اين قانون و نهادينه كردن آموزه‌ها و نهادهاى شورايى در ايران و همچنين براى افزايش كارايى و كارآمدى اين نهادها در پويايى جامعه اسلامى و پيشبرد توسعه سياسى و اجتماعى كشور گامهاى مؤثرترى برداشته شود. در همين راستا، نگارنده خود را مكلّف به بررسى و ريشه‌يابى آموزه شورا در صدر اسلام و به طور مشخص در قرآن و سنت پيامبر اكرم (ص) و امام على (ع) به مثابه منابع مهم تكوين قانون اساسى جمهورى اسلامى و تحقق عينى نهادهاى شورايى در نظام مردمسالارى دينى ايران كرده است. از منظر اصول پژوهش فرضيه اصلى اين نوشتار آن است كه آموزه و نهادهاى شورايى در نظام مردمسالارى دينى به لحاظ نظرى و فكرى از منابع اصيل اسلامى (كتاب و سنت) سرچشمه گرفته و به لحاظ عملى نيز بر پايه همين منابع و البته با بهره‌گيرى از تجارب و دستاوردهاى ديگر كشورها محقق شده است.

[1] - عضو هيأت علمى دانشگاه شيراز.