نام کتاب : مجموعه مقالات چهارمين همايش بينالمللى دكترين مهدويت با رويكرد حقوقى، سياسي نویسنده : مؤسسه آينده روشن جلد : 1 صفحه : 70
فراريان را تعقيب كند و مجروحان را بكشد،
امام مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف نيز مىتواند، اما اين حديث درباره اين
موضوع كه امام مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف از اين مجوز استفاده مىكند و
فراريان و مجروحان را مىكشد، يا اينكه مانند امام على عليه السّلام از اين مجوز
استفاده نمىكند، ساكت است.
از سوى ديگر، از آنجا كه ديگر احاديثى كه ادبياتى مشابه اين حديث
داشتند، از مخالفت سيره امام مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف با سيره امام على
عليه السّلام سخن مىگفتند و نيز از آنجا كه در اين حديث سيره امام على عليه
السّلام (به مغلوب شدن شيعيان) مستند شده كه آن علّت در زمان امام مهدى عجّل اللّه
تعالى فرجه الشريف وجود ندارد، اين احتمال وجود دارد كه «له أن» به اشتباه افزوده
شده باشد، يعنى متن اصلى حديث چنين بوده است: «و القائم يقتل المولى و يجهز على
الجريح؛ فراريان را مىكشد و مجروحان را از پا درمىآورد.»
ديدگاه فقيهان درباره اين روايات
اين پرسش كه به رواياتى كه از تفاوت سيره امام على عليه السّلام با
سيره امام مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف سخن مىگويند آيا قابل اعتمادند و
مضمون آنها پذيرفتنى است يا خير براى بسيارى از فقيهان مطرح نبوده و ازاينرو،
بسيارى از كتب فقهى به طرح اين مسئله نمىپردازند، اما از وجود برخى از اين روايات
در كتاب شريف كافى موافقت مرحوم كلينى با مضمون آن را مىتوان دريافت، همچنان كه
وجود تعدادى از اين روايات در كتاب شريف تهذيب نشاندهنده اعتماد شيخ الطائفه شيخ
طوسى به اين روايات است. افزون بر اين دو فقيه و محدّث بىبديل، برخى از متأخران
نيز به اين مسئله پرداخته و درباره آن گفتوگو كردهاند، از جمله صاحب جواهر در
شرح اين كلام محقّق حلّى «جايز نيست به اسارت گرفتن فرزندان خروجكنندگان بر امام
و زنانشان نيز به ملكيت درنمىآيند اجماعا» مىنويسد:
در دروس آمده است: حسن گفته است به اسارت گرفتن خانواده خروجكنندگان
بر امام به اختيار امام است، به دليل مفهوم اين فرمايش امام على عليه السّلام: «من
بر اهل بصره منّت نهادم، همچنان كه پيامبر بر اهل مكه منت نهاد». پيامبر
مىتوانست آنها را به اسارت بگيرد امام نيز
نام کتاب : مجموعه مقالات چهارمين همايش بينالمللى دكترين مهدويت با رويكرد حقوقى، سياسي نویسنده : مؤسسه آينده روشن جلد : 1 صفحه : 70