و قضايايى را موافق عقل مى‌داند كه حقايق آنها را با جست‌وجو در افكارى كه از احساس و تأمل در ما به وجود مى‌آيد، مى‌توان كشف كرد و آنها را با استنتاج طبيعى، درست يا امر برتر مى‌توان دانست؛ چيزهايى كه برتر از عقل است، قضايايى كه صحت يا رجحان آن را از مبادى نمى‌توانيم دريافت كنيم و قضايايى كه مخالف عقل به‌شمار مى‌آيند، آنهايى هستند كه با انديشه‌هاى يقينى و واضح ما مخالف مى‌نمايند. بدين‌سان وجود خداى يگانه، موافق عقل و وجود بيش از يك خدا، مخالف عقل و برانگيخته شدن مردگان بالاتر از عقل است. 59

عقل و پيروى از آن در انديشه اسلامى نيز جاى‌گاه بلندى دارد و قرآن و سنت نبوى بدان تأكيد مى‌كنند و آن را حجتى باطنى در كنار حجت ظاهرى (پيامبر و امام معصوم) به‌شمار مى‌آورند. شريعت اسلام عقل را يكى از منابع چهارگانه استنباط احكام شرعى برمى‌شمرد، ولى آن به تنهايى همه مشكلات اجتماعى، سياسى، اقتصادى و ... بشرى را نمى‌تواند حل كند و از اين‌روى وحى به كمك آن مى‌آيد. عقل آدمى در عصر ظهور به مرتبه تكامل خود مى‌رسد و به انسان عصر ظهور يارى مى‌رساند تا در اخلاق و بينش انسانى خود به مرحله كمال برسد، اما باز قلمرو آن حدود و ثغورى دارد و بسيارى از امور از جمله تدوين قوانين اجتماعى از حيطه تصرفات آن به دور خواهد بود. البته تكامل قوه خرد سبب مى‌گردد انسان تشخيص دهد كه تنها خرد، ره‌زن مشكلات و معضلات بشرى نيست و امور ماورايى و متافيزيكى هم‌چون وحى و شريعت الهى و نيز شخصى آسمانى بايد به يارى آن حجت باطنى بيايند تا بحران‌هاى اجتماعى، سياسى، اقتصادى و امنيتى او حل شود كه از اين ميان، به دو مورد اشاره مى‌شود:

1. حاكميت امام معصوم‌

براساس ديدگاه شيعه اماميه، دوازدهمين امام از سلسله امامان معصوم حكومت جهانى را اداره مى‌كند. او افزون بر اين‌كه خود رئيس عاقلان است و از قوه خرد در اداره نظام سياسى و اقتصادى جامعه بهره مى‌برد، با عالم ماورا نيز پيوند دارد و از دانش‌هاى آسمانى برخوردار است. او با يارى جستن از ذات بارى‌تعالى و وحى و شريعت آسمانى، بر نيازها و مشكلات جامعه بشرى چيره مى‌شود و اقتصاد و فرهنگ سالم، آسايش و امنيت، رفاه عمومى و پارسايى را در جامعه‌