از اين منظر، آزادى انديشه تا زمانى كه اصول و آموزه‌هاى دين را نشانه نرود، مانعى ندارد. البته قدرت سياسى حاكم، انسان‌ها را آزاد نمى‌گذارد تا انديشه‌ها و باورهاى نادرست خويش را بيان كنند و جامعه را به بى‌راهه برند، چنان‌كه در روايت آمده است:

حضرت قائم عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف هنگام رويارويى با مردى كه آيه‌هاى كتاب خدا را در برابر ايشان به نظر خود تأويل مى‌برد، در همين چارچوب با وى به نبرد برمى‌خيزند. 36

5. آزادى سياسى‌

اين‌گونه آزادى، يعنى مشاركت همگان در تصميم‌گيرى‌هاى سياسى و تعيين زمام‌دار جامعه، در اسلام جايگاه ويژه‌اى دارد. گفتنى است، از ديدگاه اسلام، اصل اولى، نداشتن ولايت بر ديگرى است و خروج از اين اصل، به دليل نياز دارد.

براساس اعتقاد توحيدى، خداوند رب و صاحب اختيار هستى است و به‌طور تكوينى بر همه عالم و آدم ولايت دارد. هم‌چنين ولايت ديگران بايد به اذن و اراده الهى باشد وگرنه مشروعيت نخواهد داشت. بنابراين، منبع ذاتى مشروعيت و حقانيت، اعتبار خداوند است؛ زيرا حاكميت مطلق عالم و آدم از آن اوست و اقتدار و قدرت، ذاتى او به‌شمار مى‌رود. هم‌چنين توحيد در خالقيت و ربوبيت، در قانون‌گذارى و حاكميت، از نظر عقل و نقل، براى او ثابت شده است و آن‌گاه كه از اصل اولى با دليل خارج شويم، ثابت مى‌شود كه حق حاكميت از ناحيه خداوند به ديگرى تفويض شده است. 37

همه مسلمانان براين باورند كه خداوند حاكميت را در زمين به رسول اللّه صلّى اللّه عليه و اله و سلّم تفويض كرده است، ولى شيعه اماميه، اين تفويض حاكميت را به امامان معصوم عليهم السّلام نيز گسترش مى‌دهد و امام را پس از نبى، البته با انتصاب و انتخاب الهى جانشين او در زمين مى‌داند. بنابراين، امام نيز مانند نبى، بر انسان‌ها ولايت معنوى و ظاهرى دارد.

پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلّم خطاب به حضرت على عليه السّلام فرمود:

اى پسر ابو طالب، ولايت بر امت من حق توست. اگر در سلامت و آرامش ولايت تو را پذيرفتند و به حكومت تو رضايت دادند، اداره امور آنها را به‌عهده بگير وگرنه آنها را به حال خودشان رها كن. 38