ازاين‌رو، اين نوشتار در پى پاسخ به يك پرسش اصلى است: چگونه انسان‌شناسى دولت مهدوى، به عنوان يك مكتب در مقابل ديگر مكاتب انسان‌شناسى مى‌تواند معرفى شود؟ آن‌گاه اين انسان‌شناسى به چه صورت الگويى مناسب براى معنادارى زندگى انسان معاصر و زدودن بحران‌ها از او مى‌تواند به شمار آيد؟

بنابراين، شايسته است مؤلفه‌هاى انسان‌شناسى دولت مهدوى را همانند يك مكتب تبيين نمود و كاركرد انسان‌شناسانه آن را به منزله راه‌حلى براى رفع دغدغه‌هاى بشر امروزى معرفى كرد:

الف) بازيابى كرامت انسانى‌

تاريخ حيات بشرى همواره آبستن حوادث تلخ، ناهنجارى‌ها، ظلم و تبعيض، ناامنى، خشونت‌ها و ... براى بشر بوده و بدين‌سان همواره منزلت و مقام حقيقى انسان به يغما رفته و خواسته‌ها و نيازهايش زير پاى انسان‌هايى از جنس خودشان لگدمال شده است. خشونت‌ها، قوميت‌گرايى‌ها، نژادپرستى‌ها، بردگى انسان‌ها و جنگ‌هاى بزرگ جهانى و ... نمونه‌هاى واضحى از فروكاسته شدن از منزلت آدمى بوده و اين امور سبب گرديده كه توجه به منزلت انسانى از افق فكرى نيز بيشتر شود. افق فكرى درباره منزلت انسان به ويژه در مغرب‌زمين فراز و نشيب‌هاى بسيارى را طى كرده است. براى نمونه، كليساى كاتوليك در عصر رنسانس، آدمى را موجودى پست و ذليل و گناه‌كار فطرى مى‌شمرد و با سلب هرگونه اختيار و اراده از انسان، او را به بردگى كليسا و كشيشان درمى‌آورد و همه اختياراتش را از او سلب مى‌نمايد، به طورى كه آگوستين‌ 2 مى‌گويد:

انسان، به‌خودى‌خود فاسد و شرير است؛ او به ذلت ازلى محكوم است كه از پدرش، آدم، به ارث برده است. آدم ابو البشر، بالذات خوب و با عقل كامل خلق شده بود، ولى چون قوه اختيار و اراده آزادى به او عطا شده بود، به هم‌راه حوا، به سبب آزادى عمل و غرور نفسانى، از شجره ممنوعه تناول كرد. بنابراين، آدم، اولاد و اعقابش به گناه جبلى مبتلا شده‌اند.

هيچ‌كس را از گناه، رهايى نيست. تمام بشر، ذاتا مفتون و مبتلا هستند. 3