گزيده مطالب‌

الف. طرفداران جدايى دين از سياست به امورى چند استناد نموده‌اند:

1. قرآن رسالت پيامبر را در تعليم، تزكيه، تبليغ، تذكر، بشارت و انذار منحصر نموده و هرگونه حكومت و سلطه بر مردم را نفى كرده است.

2. امامت يك پديده والاى معنوى و الهى است و با خلافت كه پديده‌اى دنيوى است هيچ‌گونه رابطه‌اى ندارد؛ امامت تنها با انتصاب و خلافت تنها با انتخاب تحقق مى‌يابد.

3. احكام دين، كلى و ثابت و امور سياسى، جزئى و متغيرند. شأن انبيا دخالت در امور جزئى و متغير سياسى نيست و تشخيص اين امور بر عهده خود مردم است.

4. رابطه دين با سياست دو پيامد فاسد خواهد داشت:

اول: دين تابع و پيرو سياست شده و دستاويز حكام قرار مى‌گيرد.

دوم: با درگير شدن دين در امور سياسى به قداست دين خدشه وارد مى‌شود.

ب. آن‌چه مورد استناد قرار گرفته است، همگى قابل نقد مى‌باشد:

1. با توجه به آيات فراوانى كه وظايف سياسى، اجتماعى و نظامى را براى پيامبران و مؤمنان بيان مى‌كند، حصر در آيات مورد استناد، حصر نسبى است نه حصر مطلق.

2. آيات مورد استناد در ارتباط با اصل ايمان آوردن يا نياوردن افراد مى‌باشد كه امرى اعتقادى و قلبى است و الزام و اجبار در آن نفى گرديده است و هيچ ربطى به اجراى احكام و حدود الهى و رهبرى سياسى- اجتماعى ندارد.

3. توهّم تقابل ميان امامت و خلافت و اين‌كه خلافت واقعيتى جز انتخاب مردم ندارد با مسلّمات اعتقادى شيعه و واكنش شخص على بن ابى طالب عليه السّلام كه خلافت را ميراث خود مى‌داند، سازگارى ندارد. نحوه نامه‌نگارى رسول خدا به سران‌