چالش فراخوانده است.

يكى از راه‌هاى شناخت قوّت و ضعف نظام‌هاى سياسى، بررسى تطبيقى آنهاست. در پرتو چنين مقايسه‌اى، سره از ناسره تميز داده خواهد شد و نظام‌هاى برتر مشخص خواهند گرديد.

ما در اين‌جا هرگز درصدد مقايسه نظام‌هاى سياسى نيستيم و اساسا اين امر موضوع حقوق تطبيقى و ساير رشته‌هاى حقوقى و سياسى است. درعين‌حال، در حد ضرورت به برخى موضوعات مهم مربوط به نظام‌هاى سياسى مى‌پردازيم و بر اين باوريم كه اعلام مواضع واقع‌بينانه تنها در سايه مقايسه منصفانه سيستم‌هاى حكومتى امكان‌پذير خواهد بود.

آرى، امروز در دهكده جهانى، ما نمى‌توانيم چشمان خويش را بر حاكميت‌هاى اطراف خود ببنديم و تنها به آن‌چه خود داريم بباليم. نظام اسلامى نيز قاطعانه به همه هواداران خود، آشنايى با ساير نظام‌ها را توصيه مى‌كند و البته متقابلا از ديگران نيز دعوت مى‌كند كه به دور از جهت‌گيرى‌هاى خاص و دخالت دادن پيش‌فرض‌ها به مطالعه نظام سياسى اسلام اقدام نموده و آن‌گاه صادقانه به قضاوت و گزينش بپردازند:

فبشّر عباد* الّذين يستمعون القول فيتّبعون أحسنه؛[1] پس بشارت ده به آن بندگان من كه به سخن گوش فرا مى‌دهند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند.

طبقه‌بندى نظام‌هاى سياسى‌

معيارهاى مختلفى را مى‌توان براى شناخت نظام‌هاى سياسى در نظر گرفت.

[1] - زمر( 39) آيات 17- 18