نام کتاب : مبانى حكومت اسلامي نویسنده : جوان آراسته، حسين جلد : 1 صفحه : 109
پيامش را نرساندهاى و خدا تو را از (گزند)
مردم نگاه مىدارد.
آيه تبليغ، مطابق روايات شيعه و سنى در غدير خم در شأن على بن ابى
طالب نازل شده[1] و به
اعتقاد مفسران، سوره مائده آخرين سوره در ترتيب نزول بوده است.
بنابراين، دستورى كه در اين آيه با لحنى تند مطرح شده، جزء آخرين
دستورهاى الهى است و به قدرى انجام آن مهم است كه اگر صورت نگيرد، گويا رسالت انجام
نگرفته است. اين دستور راجع به امامت على بن ابى طالب مىباشد. پس از ابلاغ اين
مأموريت بود كه آيه «اكمال» نازل شد:
اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الإسلام
دينا[2]؛
در آيه اطاعت نيز خداوند مؤمنان را چنين خطاب مىكند:
يا أيّها الّذين آمنوا أطيعوا اللّه و أطيعوا الرّسول و أولى
الامر منكم[3]؛
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى
امر خود را (نيز) اطاعت كنيد.
از آيه اخير چند امر استنباط مىگردد:
اوّلا: تكرار امر به «اطيعوا» در مورد پيامبر، دلالت مىكند كه سنخ
اطاعت از پيامبر با سنخ اطاعت از خداوند متفاوت است، اما سنخ اطاعت از اولى الامر
با اطاعت از پيامبر يكى است.
[1] - علّامه امينى از سى منبع از منابع اهل سنت نقل
مىكند كه اين آيه در شأن على بن ابى طالب در غدير خم نازل شده است( ر. ك: الغدير،
ج 1، ص 214- 229).
[2] - امروز دين شما را براىتان كامل و نعمت خود را بر
شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما[ به عنوان] آيينى برگزيدم. مائده( 5) آيه
3. بسيارى از امامان حديث و تفسير اهل سنت، زمان نزول آيه را پس از اعلام ولايت
امير مؤمنان توسط پيامبر مىدانند( ر. ك: عبد الحسين امينى، الغدير، ج 1، ص 230-
238).