دچار خزان زدگى شويم.

آنگونه كه خرمنى آتش مى‌گيرد، يا بذرى فاسد مى‌شود، يا محصولى را آفت مى‌گيرد، يا ميوه‌اى دچار كرم زدگى و خرابى مى‌گردد، يا مزرعه‌اى را سيلاب مى‌برد، يا انبار غله‌اى در شعله‌هاى آتش مى‌سوزد و خاكستر مى‌شود يا محصولاتى مسموم و زيانبار مى‌شود، در «مزرعه وجود» و در «زراعت زندگى» ما نيز چنين آفات و سمومى ممكن است ديده شود.

در زراعت وجودى خود، نبايد از يافتن بستر و زمينه مناسب و بذر افشانى به موقع و حفاظت و حراست از عمر و روح و انديشه و عمل و اخلاق، غافل بود.

«اين جهان مزرعه آخرت است ...» و ما باغبانى هستيم كه مسؤليت بارورسازى باغ زندگى‌مان را به ما سپرده‌اند و همه امكانات، تسهيلات و توانايى‌ها را هم در اختيارمان گذاشته‌اند.

«عملِ» ما بذرى است كه مى‌كاريم.

رابطه عمل و جزا، رابطه «كشت» و «برداشت» است.

«گندم ندهد بار، چو جو مى‌كارى»! و حديث شريف «الدنيا مزرعة الآخرة» نيز اشاره به همين بذر افشانى و زراعت وجودى است. خوبى و بدى‌هاى ما نيز، دير يا زود، در اين دنيا يا در سراى آخرت ثمر مى‌دهد.

آب و زمين دهر به دست تو داده‌اند

تخمى چنان بكار، كه بتوانى‌اش درود

مگر مى‌توان در بهار، از كشت و كار و زراعت و محصول، سخن نگفت؟

فرموده حضرت على عليه السلام در غررالحكم چنين است:

«مَنْ زَرَعَ شَيئاً حَصَدَه‌»، هر كس چيزى بكارد، همان را درو مى‌كند.