كوتاه سخن آن كه، مامون در اين قمار بزرگ نه تنها چيزى به دست نياورده كه بسيارى چيزها را از دست داده و در انتظار است كه بقيه را نيز از دست بدهد.

* طعم شكست‌

اين جا بود كه مامون احساس شكست و خسران كرد و در صدد برآمد كه خطاى فاحش خود را جبران كند.

خود را محتاج آن ديد كه پس از اين همه سرمايه گذارى سرانجام براى مقابله با دشمنان آشتى ناپذير دستگاههاى خلافت، يعنى ائمه اهل بيت عليهم السلام، به همان شيوه اى متوسل شود كه هميشه گذشتگان ظالم و فاجر او متوسل شده بودند يعنى قتل.

بديهى است؛ قبل امام هشتم پس از چنان موقعيت ممتاز به آسانى ميسر نبود.

قرائن نشان ميدهد كه مامون، پيش از اقدام قطعى خود براى به شهادت رساندن امام، به كارهاى ديگرى دست زده است كه شايد بتواند اين آخرين علاج را آسانتر به كار برد.

* شايعه سازى‌

به گمان زياد اين كه ناگهان در مرو شايع شد كه على بن موسى الرضا عليه السلام همه مردم را بردگان خود مى دانند، و اين جز با دست اندر كارى عمال مامون ممكن نبود. هنگامى كه اباصلت اين خبر براى امام آورد حضرت فرمود: «بار الها اى پديد آورنده آسمانها و زمين تو شاهدى كه نه من و نه هيچ يك از پدرانم، هرگز چنين سخنى نگفته ايم و اين يكى از همان ستمهايى است كه از سوى اينان به ما مى شود.