* آزادى محبت‌

آن سال در مدينه و شايد در بسيار از آفاق اسلامى هنگامى كه خبر ولايتعهدى على بن موسى الرضا عليه السلام رسيد، در خطبه ها فضائل اهل بيت بر زبان رانده شد و اهل بيت پيغمبر كه نود سال علناً بر منبرها، دشنام داده شده بودند و سالهاى متمادى ديگر كسى جرات بر زبان آوردن فضائل آنها را نداشت. اكنون همه جا به عظمت و نيكى ياد مى شدند.

دوستان آنان از اين حادثه روحيه و قوت قلب گرفتند. بى خبرها و بى تفاوتها با آنان آشنا شدند و به آن گرايش يافتند. و دشمنان سوگند خورده احساس ضعف و شكست كردند.

محدثان و متذكران شيعه معارفى را كه تا آن روز جز در خلوت نمى شد به زبان آورد در جلسات درسى بزرگ و مجامع عمومى بر زبان راندند.

پنجم:

در حالى كه مامون امام را، جدا از مردم مى پسنديد و اين جدايى را در نهايت وسيله اى براى قطع رابطه معنوى عاطفى، ميان امام و مردم مى خواست، امام در هر فرصتى خود را در معرض ارتباط با مردم قرار مى داد.

* مسير حركت‌

با اينكه مامون آگاهانه، مسير حركت امام از مدينه تا مرو را طورى انتخاب كرده بود كه شهرهاى معروف به محبت اهل بيت مانند كوفه و قم در سر راه قرار نگيرند، امام در همان مسير تعيين شده از هر فرصتى براى ايجاد رابطه جديدى ميان خود و مردم استفاده كرد.